home *** CD-ROM | disk | FTP | other *** search
/ ASP Advantage 1993 / The Association of Shareware Professionals Advantage CD-ROM 1993.iso / files / homeobby / noach / leesmij.doc < prev    next >
Text File  |  1992-10-01  |  102KB  |  2,625 lines

  1.  
  2.  
  3.  
  4.                         _______
  5.                    ____|__     |               (R)
  6.                 --|       |    |-------------------
  7.                   |   ____|__  |  Association of
  8.                   |  |       |_|  Shareware
  9.                   |__|   o   |    Professionals
  10.                 -----|   |   |---------------------
  11.                      |___|___|    MEMBER
  12.  
  13.  
  14.           **********************************************
  15.           *                  N O A C H                 *
  16.           **********************************************
  17.  
  18.           NOACH is een systeem voor genealogie, dus  voor het opslaan van
  19.           familierelaties.   Per persoon worden naam,  geboorte, overlij-
  20.           den,  beroep  en  andere gegevens  opgeslagen.    Er  zijn veel
  21.           ingebouwde  mogelijkheden om  het invoeren  van de  gegevens te
  22.           vergemakkelijken.    Stambomen  en  kwartierstaten   worden  op
  23.           verschillende  wijzen geprint.   Beschikbaar  en Engels, Neder-
  24.           lands en Duits.
  25.           Vereist 80286 en 192K vrij geheugen.   
  26.  
  27.           1 Inhoudsopgave
  28.  
  29.           2 De nieuwste versie  3
  30.  
  31.           3 Inleiding  4
  32.                3.1 Over shareware  4
  33.                3.2 Over de auteur  4
  34.  
  35.           4 Installatie  5
  36.  
  37.           5 Definities in deze handleiding  5
  38.  
  39.           6 Bladeren door de database  6
  40.  
  41.           7 Kwartierstaten en Stambomen  8
  42.  
  43.           8 Muteren  9
  44.                8.1 Inleiding  9
  45.                8.2 Geboorte-, overlijdens-, trouw-  en scheidingsda-
  46.                     tum  10
  47.                8.3 Adressen  10
  48.                8.4 Copiëren van namen, plaatsen, beroep, adres  11
  49.                8.5 Gelijkheid van teksten  12
  50.                8.6 Veranderen van de legenden  12
  51.                8.7 Wijzigen van het geslacht  12
  52.  
  53.           9 Toevoegen  13
  54.  
  55.           10 Controle  14
  56.  
  57.           11 Zoeken  15
  58.  
  59.           12 Combineren  16
  60.                12.1 Inleiding  16
  61.  
  62.                                          1
  63.  
  64.                12.2 Combineren  18
  65.  
  66.           13 Afvoeren  19
  67.  
  68.           14 Nummerwijziging  19
  69.  
  70.           15 Functietoetsen  20
  71.                15.1 Samenvatting  20
  72.                15.2 Regelmaat  22
  73.  
  74.           16 Randkleuren   22
  75.  
  76.           17 Problemen  23
  77.  
  78.           18 Video-installatie   24
  79.                18.2 Video-adapter  24
  80.                18.3 Videosegment  24
  81.                18.4 Schermkleuren  25
  82.                18.5 Overige installatie  26
  83.  
  84.           19 Creatie  26
  85.  
  86.           20 Conversie  26
  87.  
  88.           21 Het GEDCOM-protocol  28
  89.  
  90.  
  91.           22 Compressie van de relaties  31
  92.  
  93.           23 Compressie van de namen  31
  94.  
  95.           24 Combineren van twee databases  32
  96.  
  97.           25 Graad van verwantschap  33
  98.  
  99.           26 Controle  33
  100.  
  101.           27 Printen  34
  102.  
  103.           28 Meer hulpprogramma's  34
  104.  
  105.           29 Bestandsnamen  35
  106.  
  107.           30 Geschiedenis  37
  108.  
  109.           31 Verlanglijstje  39
  110.  
  111.           32 Evaluatie-rapport   40
  112.  
  113.  
  114.  
  115.  
  116.  
  117.  
  118.  
  119.  
  120.  
  121.  
  122.  
  123.                                          2
  124.  
  125.           2 De nieuwste versie
  126.  
  127.                Sinds versie  1.4  zijn  adressen  toegevoegd.    Wie  een
  128.           oudere versie heeft leze eerst het hoofdstuk conversie.
  129.  
  130.                Sinds versie  1.6 verschijnen de teksten in het Nederlands
  131.           of in  het  Engels.   Sommige teksten  (zoals bij  installatie)
  132.           uitsluitend in het Engels.   De  datum wordt ook  gepresenteerd
  133.           op  zijn Europees  (DD-MM-JJJJ) of  op zijn  Amerikaans (MM-DD-
  134.           JJJJ).  De taalkeuze hangt af de COUNTRY-regel in CONFIG.SYS. 
  135.  
  136.  
  137.  
  138.  
  139.  
  140.  
  141.  
  142.  
  143.  
  144.  
  145.  
  146.  
  147.  
  148.  
  149.  
  150.  
  151.  
  152.  
  153.  
  154.  
  155.  
  156.  
  157.  
  158.  
  159.  
  160.  
  161.  
  162.  
  163.  
  164.  
  165.  
  166.  
  167.  
  168.  
  169.  
  170.  
  171.  
  172.  
  173.  
  174.  
  175.  
  176.  
  177.  
  178.  
  179.  
  180.  
  181.  
  182.  
  183.  
  184.                                          3
  185.  
  186.           3 Inleiding
  187.  
  188.  
  189.            3.1 Over shareware
  190.            
  191.                Het genealogie-systeem  Noach is genoemd  naar de  man die
  192.           in Genesis 9:1 bevel kreeg een talrijk nageslacht te krijgen. 
  193.                Het systeem is gemaakt door 
  194.                Feico Nater Shareware, 
  195.                Beukweg 24, 
  196.                7556 DE Hengelo.,
  197.  
  198.                De Engelstalige  documentatie is gecorrigeerd  door Róisín
  199.           de Jong-Ní Choncheanainn.
  200.                Het programma is uitgebreid getest door Henk Hijdra.
  201.            
  202.                Dit systeem  wordt beschikbaar gesteld als shareware.  Wat
  203.           is shareware?   Het  is software dat  door de gebruikers  geco-
  204.           pieerd en uitgedeeld mag worden, maar ik,  de auteur behoud het
  205.           auteursrecht.    Misschien heeft  u het  systeem voor  een laag
  206.           bedrag  `gekocht' van  een bulletin-board  en er  voor betaald,
  207.           maar  ik krijg  daar geen  cent  van.   Ik verwacht  dat u  mij
  208.           rechtstreeks betaalt, want ik verdien mijn levensonderhoud  met
  209.           het maken van shareware.
  210.                Dus, als dit systeem u bevalt en  u besluit het te gebrui-
  211.           ken, dan wordt van  u verwacht dat u  een bedrag van 25  gulden
  212.           (inclusief  BTW) overmaakt  op mijn  rekening bij  de Postbank,
  213.           nummer 96541.  Helaas kan ik geen kredietkaarten accepteren.
  214.                Waarom  zou u  registreren?   Het kost  u natuurlijk geld.
  215.           Maar ik  zal u op de  hoogte houden van  verdere ontwikkelingen
  216.           en u krijgt het recht om nieuwere versies  te bestellen voor de
  217.           prijs van porto  en floppy.   Tenslotte zal  ik bereid zijn  om
  218.           naar uw verlangens te luisteren.
  219.                En  als het systeem u niet bevalt?  Dan kan u het weggooi-
  220.           en.  Maar  ongetwijfeld zal het idee van shareware  u bevallen,
  221.           omdat u niet veel geld hoeft te  betalen voor iets dat achteraf
  222.           toch tegenvalt.
  223.                Maar  of u  nu registreert  of niet,  u wordt aangemoedigd
  224.           dit systeem verder rond te  delen.  Geef copieën aan  uw vrien-
  225.           den.   De copieën die u  ronddeelt moeten volledig  en ongewij-
  226.           zigd  zijn, maar  gebruik  van  file-compressie is  toegestaan.
  227.           Files met  de extensie .NAR mogen  niet worden rondgedeeld.   U
  228.           mag alleen  een maximu van tien  gulden vragen voor  de floppy,
  229.           verpakking en verzending.
  230.  
  231.            
  232.           3.2 Over de auteur
  233.  
  234.                Ik werk met computers sedert 1970.   Ik heb een HBO-studie
  235.           in informatica voltooid.   Daarna heb ik vele jaren  gewerkt in
  236.           de defensie-industrie,  en mijn  collega's beschouwden  mij als
  237.           de bekwaamste programmeur onder hen.  Maar dank  zij Gorbatsjov
  238.           (wat ik hem  niet kwalijk kan nemen)  ging het slechter met  de
  239.           defensie-industrie.  Sindsdien werk ik als shareware-auteur.
  240.  
  241.  
  242.  
  243.  
  244.  
  245.                                          4
  246.  
  247.           3.3 over het systeem
  248.  
  249.  
  250.                Het systeem kan waarschijnlijk lopen op iedere PC-AT.
  251.                Een vrij geheugen van 192K is voldoende. 
  252.                Voor de  snelheid en de  opslagcapaciteit wordt  een vaste
  253.           schijf aanbevolen.  
  254.                Een muis  is niet  echt nodig,  maar geeft  wel heel  veel
  255.           extra mogelijkheden.  
  256.                Een  kleurenscherm  met CGA,  EGA  of  VGA geeft  nog  wat
  257.           extra's.
  258.  
  259.  
  260.  
  261.  
  262.           4 Installatie
  263.  
  264.                Als er nog  niet door  een uitpak-programma  geïnstalleerd
  265.           is, dan is dit de procedure
  266.  
  267.                Vaste  schijf: copieer  alle bestanden  naar een directory
  268.           op de  vaste schijf.   Maak  deze directory  default.   Meestal
  269.           gaat dat zo:
  270.                C:
  271.                MD \NOACH
  272.                CD \NOACH
  273.                COPY A:*.* 
  274.  
  275.  
  276.                Floppy:  copieer  de  programma's  (.COM-files)  naar  een
  277.           schijf en  de overige bestanden naar  een andere schijf.   Maak
  278.           de laatste schijf default.
  279.  
  280.  
  281.  
  282.  
  283.           5 Definities in deze handleiding
  284.  
  285.           Record.   Een `pagina' in de  database.  In  het relatiebestand
  286.           bevinden  zich  twee  soorten  records,  namelijk  voor  iedere
  287.           persoon,  en bovendien voor  iedere huwelijksverbintenis.   Elk
  288.           record heeft een nummer.
  289.  
  290.           Selecteren.   Wordt een record geselecteerd, dan verschijnen de
  291.           gegevens op de bovenste helft van  het scherm.  Dat kunnen  dus
  292.           gegevens van een  persoon zijn, maar ook van  een huwelijksver-
  293.           bintenis. 
  294.  
  295.           Data.  Het meervoud  van datum.  Deze  definitie zet ik er  bij
  296.           omdat data in computerkretologie iets anders betekent.
  297.  
  298.           "Kind".   Een  huwelijksrelatie wordt  vaak  ook als  kind  be-
  299.           schouwd.   Als  iemand  twee keer  getrouwd  is en  drie  zoons
  300.           heeft, dan heeft hij vijf "kinderen".
  301.  
  302.           "Broeder" of  "zuster".   Een  huwelijksrelatie  van de  ouders
  303.           wordt vaak tot de broers en zusters gerekend.
  304.  
  305.  
  306.                                          5
  307.  
  308.           6 Bladeren door de database
  309.  
  310.                Als demonstratie  gebruiken  we de  database  met de  naam
  311.           PIERSON.  
  312.                Start het programma met het commando NOACH PIERSON.  
  313.                Er wordt  gevraagd om een nummer in te typen.  Type nummer
  314.           1  en druk op Enter.  Nu  wordt Hendrik Pierson geselecteerd en
  315.           zijn  gegevens verschijnen op de bovenste helft van het scherm.
  316.           Ook de nummers en namen van zijn ouders  zijn vermeld.  Daaron-
  317.           der,  midden op  het  scherm, staan  twee  menuregels.   Op  de
  318.           onderste helft van het scherm staan zijn vrouwen en kinderen.
  319.                (Gebeurt  er niets, druk dan op F8  en op F1 om te stoppen
  320.           en lees eerst het hoofdstuk Installatie).
  321.                Rechts op het  scherm staan de data van geboorte  en over-
  322.           lijden.   Soms staan  er twee data  naast elkaar: dat  betekent
  323.           dat de juiste  datum daar tussenin ligt.  Is  de overlijdensda-
  324.           tum niet  ingevuld, dan leeft die persoon nog.  Staan er vraag-
  325.           tekens in  plaats van een  datum, dan is  de juiste  datum niet
  326.           bekend.
  327.                Links  van de  voornaam staat gewoonlijk  de leeftijd.  De
  328.           letter L geeft aan dat dit de leeftijd is.   Bij huwelijksrela-
  329.           ties staat  als leeftijd de  duur van  de verbintenis.   Er kan
  330.           ook iets anders  op die plek staan.  Dit wordt verderop bespro-
  331.           ken. 
  332.                Op de onderste  helft van het scherm staan de  kinderen en
  333.           vrouwen van Hendrik Pierson.
  334.                (In  het vervolg  spreek ik steeds  van partner  in plaats
  335.           van het omslachtige echtgeno(o)t(e).)
  336.                Bij  de kinderen  ziet u  geboorte- en  sterfdatum, bij de
  337.           partners de  datum dat het huwelijk  werd gesloten en eventueel
  338.           ontbonden.   De  partners zijn  herkenbaar  aan een  knipperend
  339.           hartje.   De  lijst  is op  datum gesorteerd,  u  ziet dus  een
  340.           chronologisch verslag van Hendriks huwelijken en kinderen. 
  341.                Op het eerste gezicht is het door  elkaar tonen van zonen,
  342.           dochters en partners  een vreemde mengeling, maar als u  er aan
  343.           gewend raakt zal u merken dat het heel praktisch is.
  344.                Zijn er meer dan dertien kinderen en  partners, dan ziet u
  345.           de eerste dertien. 
  346.  
  347.                Druk op F1, u  ziet nu de gegevens  van de vader van  Hen-
  348.           drik Pierson.  In plaats van  F1 kan u ook met de muis  klikken
  349.           op de naam van de vader, of op F1 in de bovenste menuregel.
  350.                Druk op Esc om terug te gaan naar Hendrik Pierson.
  351.                Druk nu op F2, nu wordt Hendriks  moeder geselecteerd.  In
  352.           plaats van F2 kan  u natuurlijk ook met  de muis klikken op  de
  353.           naam van zijn moeder, of op F2 in de bovenste menuregel.
  354.                Druk weer op Esc om terug te gaan naar Hendrik Pierson.
  355.  
  356.                Het selecteren van een  kind of vrouw van  Hendrik Pierson
  357.           gaat met de muis even simpel:  door op het kind of de  vrouw te
  358.           klikken.  Zonder  muis is het niet  zo makkelijk, want  hij had
  359.           meerdere kinderen en vrouwen. 
  360.                Druk op F3, F4 of  F5 (welke van de drie maakt  niet uit).
  361.           De eerste  vrouw van Hendrik Pierson  op de onderste  helft van
  362.           het scherm  wordt  nu in  een  andere kleur  getoond.   Met  de
  363.           pijltjes kan u  de gekleurde balk verplaatsen en met  Enter kan
  364.           u selecteren.  Wil u dat niet, druk dan op Esc, of met de  muis
  365.           op Esc in de menuregel.
  366.  
  367.                                          6
  368.  
  369.                Zijn er meer  dan dertien kinderen en partners, dan  kan u
  370.           met de muis alleen  de eerste dertien bereiken.   Om verder  te
  371.           komen gebruikt u de methode van de vorige alinea.
  372.  
  373.                Misschien merkt u op dat  het gebruik van F3, F4 en  F5 in
  374.           strijd  is met wat  op de  menuregel staat.   Ja, dat  is waar.
  375.           Tijdens het bladeren doen  F3, F4 en F5  het zelfde.  Het  ver-
  376.           schil  blijkt pas  als u  de Alt-toets  erbij  gebruikt om  een
  377.           record toe te voegen.
  378.  
  379.                Als u een partner  selecteert, dan verschijnt niet  direct
  380.           de partner  op de bovenste helft  van het scherm.   Een knippe-
  381.           rend hartje geeft aan  dat u een huwelijksverbintenis  geselec-
  382.           teerd heeft.   De menuregels zijn  ook anders.  Op  de onderste
  383.           helft van  het scherm  ziet u de  "kinderen" uit dat  huwelijk,
  384.           inclusief  de huwelijksverbintenis  zelf!   ("kinderen"  tussen
  385.           aanhalingstekens, zie het hoofdstuk  definities.)  Om de  gege-
  386.           vens van de  partner te  zien drukt u  op F1 of  F2, of met  de
  387.           muis op F1 of F2 in de menuregel.  
  388.                Wil u  direct een bepaalde persoon of huwelijksverbintenis
  389.           zien, druk  dan op  F8  (kan ook  met de  muis),  waarna u  een
  390.           nummer kan invoeren.
  391.  
  392.                Met de muis  is het mogelijk een aantal broers  en zusters
  393.           achter elkaar  te  selecteren.   Selecteer  eerst de  vader  of
  394.           moeder.  Druk  op ScrollLock tot het lampje brandt.   Selecteer
  395.           nu een  van de  kinderen.   De  onderste helft  van het  scherm
  396.           blijft  onveranderd!  Met de  muis kan  u dus een  broer of zus
  397.           selecteren.   De gegevens op de  onderste helft van  het scherm
  398.           blijven  staan totdat u  F3, F4  of F5 gebruikt,  of tot  u een
  399.           record selecteert terwijl het ScrollLock-lampje weer uit is.
  400.  
  401.                Met de  muis  is  het  mogelijk  (binnen  zekere  grenzen)
  402.           direct een  voorouder  of  afstammeling  te  selecteren.    Zie
  403.           hiervoor het volgende hoofdstuk.
  404.  
  405.                Om te stoppen drukt u op F8 en daarna op F1.
  406.  
  407.  
  408.  
  409.  
  410.  
  411.  
  412.  
  413.  
  414.  
  415.  
  416.  
  417.  
  418.  
  419.  
  420.  
  421.  
  422.  
  423.  
  424.  
  425.  
  426.  
  427.  
  428.                                          7
  429.  
  430.           7 Kwartierstaten en Stambomen
  431.  
  432.                Sedert versie  2.3 bestaat  de mogelijkheid een  kwartier-
  433.           staat (boom van voorouders)  of een stamboom (boom  van afstam-
  434.           melingen) op het scherm te tonen.  Drukt u op Ctrl F1 dan  komt
  435.           er een  kwartierstaat  van  de  geselecteerde  persoon  op  het
  436.           scherm en drukt  u op Ctrl F3  dan verschijnt er  een stamboom.
  437.           Met de muis kan  een van de personen geselecteerd worden.   Met
  438.           Esc of een andere willekeurige toets verdwijnt de boom weer.
  439.                Nadat  u eenmaal  een  kwartierstaat of  stamboom  getoond
  440.           heeft kan  u met Ctrl  F5 steeds  weer de zelfde  boom oproepen
  441.           (eventueel bijgewerkt),  ongeacht wie er op dat moment geselec-
  442.           teerd is.
  443.                Deze bomen tonen minstens  vier letters van ieders  eerste
  444.           voornaam, en  meer letters als  er ruimte is.   Drukt u  op het
  445.           pijltje naar  rechts, dan  wordt de  boom opnieuw  getoond, met
  446.           langere namen,  uiteraard  met  het  neveneffect  dat  er  voor
  447.           minder personen ruimte is.
  448.                Vaak staan  de namen zonder tussenruimte tegen elkaar. Dat
  449.           hoeft geen verwarring te geven, want de  lijntjes wijzen altijd
  450.           naar de eerste letter van een naam.
  451.                Met  de pijltjes naar boven en naar beneden kan u een deel
  452.           van de boom markeren.  Merk op dat in  de menuregels de beteke-
  453.           nis  van de pijltjes links en rechts  verandert.  Drukt u nu op
  454.           de pijltjes  naar links  of rechts,  dan verschuift  het gemar-
  455.           keerde deel.   Het  werkt zo: op  de laatste gemarkeerde  regel
  456.           wordt de  meest linkse naam verwijderd  (of er wordt  links een
  457.           naam  toegevoegd) en  de rest  van het  gemarkeerde deel  wordt
  458.           daarbij aangepast.    Het niet  gemarkeerde  deel verandert  in
  459.           principe niet (hoewel het door ruimtegebrek kan gebeuren).
  460.                Alleen de  eerste  voornaam wordt  getoond.   Wil  u  meer
  461.           weten over iemand in de  boom, klik dan met de muis op de naam,
  462.           en daarna (met muis of  toets) op CtrlF5 om weer de zelfde boom
  463.           te zien.
  464.                Lijntjes  geven de  familierelaties aan,  ook met personen
  465.           die links of rechts  buiten het scherm staan.  Staan  er perso-
  466.           nen  links  buiten het  scherm,  dan  kunnen de  lijntjes  over
  467.           elkaar heen vallen.
  468.                Soms komen in  de boom  meermalen de zelfde  personen voor
  469.           (kwartierverlies,  inteelt).   Als dit  in de  zelfde generatie
  470.           is,  dan komen  ze maar  een keer  op het  scherm en  kunnen de
  471.           lijntjes over elkaar vallen.
  472.  
  473.  
  474.  
  475.  
  476.  
  477.  
  478.  
  479.  
  480.  
  481.  
  482.  
  483.  
  484.  
  485.  
  486.  
  487.  
  488.  
  489.                                          8
  490.  
  491.           8 Muteren
  492.  
  493.                8.1 Inleiding
  494.  
  495.                Wil u  de gegevens van  het geselecteerde  record muteren,
  496.           dan  drukt u  op F12  (dit kan  ook met  de muis).   U  kan het
  497.           muteren ook  starten door met  de muis te  klikken op  het veld
  498.           dat u wil wijzigen (maar niet op het nummer of de ouders).
  499.                Heeft u een  CGA- of VGA-scherm, dan wordt de  blauwe rand
  500.           rood, om u eraan te herinneren dat u nu met muteren bezig is.
  501.                U kan nu de naam, geboorte- en  sterfplaats en -datum, het
  502.           beroep  en het adres  wijzigen.  Ook  de nummers  van de ouders
  503.           kunnen veranderd  worden, de  naam van de  ouders wordt er  dan
  504.           vanzelf  achter gezet.  Het geslacht  kan helaas niet gewijzigd
  505.           worden.
  506.                Een veld  wordt  meestal beëindigd  met  Enter (de  meeste
  507.           andere functietoetsen hebben het  zelfde effect).   U gaat  dan
  508.           naar het volgende  veld.  Met het  pijltje omhoog gaat  u terug
  509.           naar het vorige veld (dat lang niet  altijd hoger op het scherm
  510.           staat).  Met de  muis kan u direct  een ander veld kiezen  (ook
  511.           de ouders).
  512.                Binnen een veld kan  u de cursor  met de pijltjes heen  en
  513.           weer verplaatsen.  Dit kan (nog) niet met de muis.
  514.                Zijn alle  wijzigingen gereed,  dan drukt  u weer op  F12.
  515.           Wil u bij nader inzien toch niet wijzigen, druk dan op Esc.
  516.                De  gegevens van  een  huwelijksverbintenis kunnen  op  de
  517.           zelfde manier  gewijzigd worden.  Het belangrijkste verschil is
  518.           dat een  huwelijksverbintenis geen naam  en geen  beroep heeft.
  519.           Het einde van het huwelijk wordt alleen  ingevuld als er sprake
  520.           is van echtscheiding.
  521.                Tijdens  het muteren wordt niet  de leeftijd  getoond.  In
  522.           plaats daarvan ziet u  links van de voornaam een volgnummertje,
  523.           voorafgegaan  door  de letter  N.    Dit nummertje  kan  worden
  524.           gebruikt als  iemands geboorte- of  trouwdatum niet  bekend is,
  525.           en bij  tweelingen.    Ontbreken  de  geboortedata,  dan  wordt
  526.           namelijk op het volgnummertje  gesorteerd.  De maximale  waarde
  527.           in dit veld is 63.
  528.                Voor de namen van personen en plaatsen  geldt een maximale
  529.           lengte van ongeveer  1000 tekens.   Overschrijdt  u de  breedte
  530.           van  het scherm, dan schuift de tekst  opzij.  Bij het opvragen
  531.           van gegevens worden alleen de eerste 48 à 70 tekens getoond. 
  532.                Getekende letters  zijn mogelijk!   Type eerst  het teken,
  533.           daarna de  letter. De volgende combinaties zijn ingebouwd: alle
  534.           klinkers (a  e i  o u)  met kuut,  graaf, kap  of trema,  c met
  535.           cedille (eerst  ^ en dan  c), Duitse sz  (eerst ^ en  dan s), n
  536.           met tilde.
  537.                Voor een apostrof typt u een spatie na het teken.
  538.                Om ruimte te sparen worden hoofdletters niet ondersteund.
  539.                Sommige ingevoerde gegevens worden  op juistheid gecontro-
  540.           leerd.   Zo  moeten de  ouders het  juiste  geslacht hebben  en
  541.           moeten de  geboorte-  en sterfdata  overeenstemmen.   Soms  ge-
  542.           schiedt die controle  direct, zodat u het veld niet  kan verla-
  543.           ten  voordat  een correcte  waarde  is ingevoerd,  en  soms ge-
  544.           schiedt  die controle pas als u op  F12 drukt.  In beide geval-
  545.           len  moet de  foutmelding met  Esc worden  `weggedrukt' voor  u
  546.           verder  kan  gaan.   Voor  meer  controles,  zie het  hoofdstuk
  547.           Controle verderop.
  548.  
  549.  
  550.                                          9
  551.  
  552.                8.2 Geboorte-, overlijdens-, trouw- en scheidingsdatum
  553.  
  554.                Is  niet bekend  wanneer  iemand geboren,  gestorven,  ge-
  555.           trouwd of  gescheiden is,  dan drukt u  op F10, het  veld wordt
  556.           dan  gevuld met  vraagtekens.   Leeft  iemand  nog, of  is  een
  557.           huwelijk niet ontbonden geworden, dan drukt  u voor de overlij-
  558.           densdatum op F9.    Is slechts  bekend dat  iemand tussen  twee
  559.           gegeven data  geboren of  gestorven is?   Geen probleem: U  kan
  560.           twee data  opgeven!  Geef dus de uiterste data  op.  Weet u dat
  561.           iemand voor of  na een bepaalde datum geboren of  gestorven is,
  562.           dan geeft  u die datum  op, en  als andere datum  F10, vraagte-
  563.           kens.  Is de  datum wel precies bekend,  dan geeft u twee  keer
  564.           de zelfde datum  op.  Hiervoor kan u F11  gebruiken.  De tweede
  565.           datum mag niet eerder liggen dan de eerste.
  566.                Voor recente  gebeurtenissen gebruikt u  F1 (vandaag),  F2
  567.           (gisteren)  en zo voort  tot en  met F7.   Dit werkt natuurlijk
  568.           alleen als de systeemklok van uw computer goed is ingesteld.
  569.                Met de toets  F8 krijgt u een  kalender op het  scherm van
  570.           het ingetoetste jaar.  Dit is vooral  handig als u bijvoorbeeld
  571.           weet  dat  iemand drie  weken  na pinksteren  trouwde,  want de
  572.           feestdagen worden  ook  aangegeven.   Met  PageUp, PageDown  en
  573.           pijltjes  krijgt u de kalender van een ander jaar.  Met de muis
  574.           kan u  een datum  uitkiezen en  met Esc  verdwijnt de  kalender
  575.           weer zonder dat er iets verandert. 
  576.  
  577.                Voorbeelden:
  578.                     datum geheel onbekend    F10 *          F10 *
  579.                     na 3 jan 1840            03-01-1840     F10 *
  580.                     voor 12 sep 1860         F10 *          12-09-1860
  581.                     in 1850 of 1851          01-01-1850     31-12-1851
  582.                     leeft nog                F9 +           F9 +
  583.                     precies 3 okt 1960       03-10-1960     F11 **
  584.                Noten:
  585.                     * er worden vraagtekens getoond.
  586.                     ** er  verschijnt tijdens het  muteren de  zelfde da-
  587.                     tum, tijdens het opvragen geen datum.
  588.                     + er wordt niets, of alleen twee streepjes, getoond.
  589.  
  590.                Een datum moet  bestaanbaar zijn.   Voert u  een verkeerde
  591.           datum in, dan wordt hij vanzelf veranderd  in een andere datum,
  592.           zonder dat  u een melding krijgt.   Welke die andere  datum is,
  593.           is  niet altijd  precies voorspelbaar,  soms ook  komt er  iets
  594.           raars te staan.  
  595.                Wil u de laatste dag  van een maand invoeren, dan is  0 in
  596.           de  volgende maand  toegestaan en  misschien handiger.   00-03-
  597.           1988 wordt dus 29-02-1988.
  598.                Ziet u de foutmelding: tweede datum is  eerder dan eerste,
  599.           dan bedoelt  het programma de  eerste en  tweede geboortedatum,
  600.           of de  eerste en tweede sterfdatum.  De cursor springt  naar de
  601.           data die verbeterd moeten worden.
  602.  
  603.                De data  worden getoond: van maart  4 na Chr.  tot oktober
  604.           1582 volgens de  Juliaanse kalender en na  oktober 1582 volgens
  605.           de Gregoriaanse  kalender.   Data vóór  4 na  Chr. worden  niet
  606.           betrouwbaar getoond.
  607.  
  608.                8.3 Adressen
  609.  
  610.  
  611.                                         10
  612.  
  613.                De regel  direct boven  de menuregel  is bedoeld voor  het
  614.           adres.  Deze  regel bestaat uit twee delen: links  voor straat-
  615.           naam, rechts  voor plaatsnaam.   Aanbevolen wordt  het rechter-
  616.           deel uitsluitend voor de  plaatsnaam te gebruiken.   Dit spaart
  617.           namelijk ruimte in  de database als precies  de zelfde  plaats-
  618.           naam ook  (bij de zelfde of  een andere persoon)  als geboorte-
  619.           en  sterfplaats  voorkomt.   Andere gegevens,  zoals postcodes,
  620.           telefoonnummers zet u bij het linkerdeel.
  621.                Geef  gerust alle  leden van een  gezin het  zelfde adres,
  622.           het kost  geen extra  ruimte in de  database (mits de  adressen
  623.           inderdaad precies  het zelfde  zijn).  Dit  gaat handig met  de
  624.           hieronder beschreven copieerfunctie.
  625.                De adresregel  is  bedoeld  voor  het  huidige  adres  van
  626.           levende personen, dus  niet voor historische gegevens.   Er  is
  627.           dan ook niet voorzien in een  mogelijkheid meerdere adressen op
  628.           te slaan.
  629.  
  630.                8.4 Copiëren van namen, plaatsen, beroep, adres
  631.  
  632.                De toets  F11 werkt  niet alleen  bij data,  maar ook  bij
  633.           geboorte- en sterfplaatsen.  Is een persoon op dezelfde  plaats
  634.           geboren en gestorven, vul  dan de ene plaats in,  zet de cursor
  635.           op de andere plaats en druk op F11.
  636.  
  637.                Vaak komt  het voor dat iemand dezelfde voornamen, achter-
  638.           naam,  geboorte-  of sterfplaats  of  beroep of  adres  als een
  639.           familielid heeft.  Bij het toevoegen  van personen  worden vaak
  640.           de achternaam,  de geboorteplaats en  het adres  al automatisch
  641.           ingevuld.  Waar dit niet voldoende is  zal de volgende procedu-
  642.           re behulpzaam zijn.
  643.                Zet  de cursor  op  het betreffende  veld  en druk  op  F1
  644.           (copiëren van de  vader) of  F2 (van de  moeder).  Betreft  het
  645.           een geboorte-, overlijdens- of woonplaats, dan  kan u kiezen of
  646.           u de  geboorte-, overlijdens-  of woonplaats  van de  ouder wil
  647.           copiëren door meermalen op F1 of F2 te drukken.
  648.                Copiëren van  een van  de "kinderen" kan  ook: druk op  F3
  649.           tot de juiste tekst verschijnt.
  650.                Copiëren van een van de "broers" of  "zusters": druk op F5
  651.           tot de juiste tekst verschijnt.
  652.                In  geval van F3 of F5 wordt, elke  keer als u op de toets
  653.           drukt,  de tekst  van het  volgende "kind",  respectievelijk de
  654.           volgende "broer" of "zus" genomen.   Wat betreft de plaatsnamen
  655.           ziet u  eerst alle geboorteplaatsen,  daarna alle  overlijdens-
  656.           plaatsen,  tenslotte alle woonplaatsen.  Bij het begin van elke
  657.           reeks hoort u een piepje.   Na de laatste woonplaats komt  weer
  658.           de eerste geboorteplaats, vergezeld door twee piepjes.
  659.                Copieert u een straatnaam (linkerdeel  van de adresregel),
  660.           dan wordt de woonplaats (rechterdeel) ook gecopieerd.  
  661.                Drukt u  te vaak  op een  toets, druk  dan opnieuw  tot de
  662.           gewenste tekst opnieuw verschijnt. 
  663.  
  664.  
  665.  
  666.  
  667.  
  668.  
  669.  
  670.  
  671.  
  672.                                         11
  673.  
  674.                8.5 Gelijkheid van teksten
  675.  
  676.                Teksten,  dat zijn persoonsnamen, beroepen, plaatsnamen en
  677.           adressen, worden in  de database opgeslagen.   Komt  precies de
  678.           zelfde tekst meermalen  voor, dan komt hij maar  een keer in de
  679.           database.  Het spaart dus ruimte als  teksten aan elkaar gelijk
  680.           zijn.   Staat  ergens  Alphen aan  de  Rijn, schrijf  dan  niet
  681.           elders  Alfen  aan den  Rijn,  of Alphen  (Z.H.),  het verspilt
  682.           opslagruimte.   Dit is  ook de  reden dat  de plaatsnaam  apart
  683.           staat in de adresregel, de zelfde  plaatsnaam komt wellicht ook
  684.           voor als geboorte- of  sterfplaats.  De copieerfunctie  (hoofd-
  685.           stuk 8.4) maakt  het eenvoudig  om teksten  precies aan  elkaar
  686.           gelijk te doen zijn.
  687.  
  688.                8.6 Veranderen van de legenden
  689.  
  690.                In kerkregisters  staat soms  niet wanneer iemand  geboren
  691.           of gestorven is,  maar wel wanneer hij gedoopt of  begraven is.
  692.           Druk dan  tijdens het  muteren van  de plaatsnaam op  F8 en  de
  693.           legende verandert.
  694.                De volgende alternatieven zijn mogelijk:
  695.                geboren of gedoopt
  696.                overleden of begraven
  697.                getrouwd of aangetekend
  698.                gescheiden of gescheiden van tafel en bed
  699.                vader of adoptiefvader
  700.                moeder of adoptiefmoeder.
  701.  
  702.                8.7 Wijzigen van het geslacht
  703.  
  704.                We zeiden  het al: het geslacht kan niet gewijzigd worden.
  705.           De structuur van  de database is voor een groot  deel gebaseerd
  706.           op het geslacht van de  personen, en daar kan niet zo maar iets
  707.           aan veranderd  worden.  Wijziging zou eventueel nog toelaatbaar
  708.           zijn bij  personen die  zelf geen kinderen  hebben en niet  ge-
  709.           trouwd zijn, maar het  programma biedt daarvoor geen  mogelijk-
  710.           heden.  De volgende manier werkt wel:
  711.                Voer het record af, door alle namen  en ouders en kinderen
  712.           weg te halen, en vervolgens op Ctrl Delete te drukken.
  713.                Voer  de  persoon opnieuw  op,  uiteraard  met het  juiste
  714.           geslacht.  Hij krijgt dan het hoogste nummer in de database.
  715.                Combineer  het  nieuwe record  met  het afgevoerde  record
  716.           (zie het  hoofdstuk Combineren).   Daarmee is  het nummer onge-
  717.           wijzigd.
  718.                Er blijft  nu nog een  leeg record  aan het  einde van  de
  719.           database.  Dit kan desgewenst met COMPREL worden verwijderd.
  720.  
  721.  
  722.  
  723.  
  724.  
  725.  
  726.  
  727.  
  728.  
  729.  
  730.  
  731.  
  732.  
  733.                                         12
  734.  
  735.           9 Toevoegen
  736.  
  737.                Stel  dat u  een relatie  (geen huwelijksverbintenis)  wil
  738.           leggen tussen  twee  personen die  zich  reeds in  de  database
  739.           bevinden.  U  wil bijvoorbeeld opgeven dat 234  een zoon is van
  740.           456.  U  selecteert dan 234, drukt op  F12 en geeft op  dat 456
  741.           de vader of moeder is.   Dat is alles.  Maar als u  een persoon
  742.           aan de  database wil toevoegen, dan  heeft u een van  de onder-
  743.           staande Alt-toets-functies  nodig.   Dat geldt  ook  als u  een
  744.           huwelijksverbintenis wil  leggen tussen twee personen die al in
  745.           de database staan.
  746.  
  747.                Selecteer allereerst  de persoon aan wie u een relatie wil
  748.           toevoegen.  Kies nu tussen:
  749.                Alt F1: voeg vader toe, alleen  mogelijk indien de persoon
  750.           nog geen vader  heeft.  Er wordt nu  een persoon toegevoegd, en
  751.           u kan  de gegevens  muteren.   De  achternaam wordt  gecopieerd
  752.           maar kan veranderd worden. 
  753.                Alt F2:  voeg moeder toe.   Dat gaat op de  zelfde manier,
  754.           maar de achternaam wordt niet gecopieerd. 
  755.                Alt F3: voeg  een zoon  toe.  Van  de toegevoegde zoon  is
  756.           maar één  ouder bekend,  de andere ouder  mag u zelf  invoeren.
  757.           Het adres en de  geboorteplaats worden gecopieerd, (de  geboor-
  758.           teplaats uit de woonplaats van  de ouder).  Is de bekende ouder
  759.           een man, dan wordt ook de achternaam gecopieerd.  
  760.                Veel mooier  is het  Alt F3  te gebruiken  terwijl er  een
  761.           huwelijksverbintenis (met  een knipperend hartje  dus) geselec-
  762.           teerd  is: in dat geval  zijn beide ouders  bekend.  De achter-
  763.           naam wordt gecopieerd  van de vader, het adres en  de geboorte-
  764.           plaats van de moeder.
  765.                Alt  F4: voeg een dochter  toe.   Hiervoor geldt hetzelfde
  766.           als voor Alt F3.
  767.                Alt F5: voeg  een huwelijksverbintenis toe.  Er  zijn twee
  768.           mogelijkheden: de huwelijkspartners  staan allebei reeds  in de
  769.           database, of een van beide moet worden toegevoegd.
  770.                Selecteer de ene  partner.  Bevindt de andere partner zich
  771.           reeds in  de database,  zorg dan dat  u zijn/haar nummer  kent.
  772.           Druk op Alt F5.  Voer eerst de gegevens  van de verbintenis in,
  773.           dus  plaats en datum van het huwelijk.   Merk op dat het nummer
  774.           van  de  ene huwelijkspartner  reeds  is  ingevuld,  en van  de
  775.           andere nog niet.  Drukt u  nu op F12, dan krijgt u de  gelegen-
  776.           heid de gegevens  van de andere huwelijkspartner in  te voeren.
  777.           Als u  echter, voordat u  op F12 drukt, het  nummer opgeeft van
  778.           de andere huwelijkspartner,   dan wordt de  andere partner niet
  779.           opgevoerd.
  780.                Tijdens het toevoegen van  een huwelijksverbintenis krijgt
  781.           u hulp van een boodschap op de onderste regel.
  782.  
  783.                Toevoegen is  definitief!  Het is daarom niet mogelijk het
  784.           opvoeren met Esc af te  breken.  Om ongelukjes te  voorkomen is
  785.           het dan  ook niet  mogelijk gemaakt  toevoegen met  de muis  te
  786.           starten: u moet  de Alt-toets gebruiken.  Als u  een huwelijks-
  787.           verbintenis  legt tussen twee  personen die  beide reeds  in de
  788.           database staan,  dan is  het dus  belangrijk dat  u meteen  het
  789.           nummer van  de andere partner  opgeeft, zodat die partner  niet
  790.           alsnog wordt opgevoerd.
  791.                Wil u toch  een record  verwijderen?   Verwijder dan  alle
  792.           relaties van  dat record (kinderen en ouders), resp. huwelijks-
  793.  
  794.                                         13
  795.  
  796.           partners en verwijder ook de namen.   Druk dan op Ctrl  Delete.
  797.           Het record wordt nu gemarkeerd als `leeg',  maar het wordt niet
  798.           direct opnieuw gebruikt.   Draait u het hulpprogramma  COMPREL,
  799.           dan  wordt het record  verwijderd.  Ook is  het mogelijk met de
  800.           Combineerfunctie het record opnieuw te gebruiken.
  801.  
  802.  
  803.  
  804.  
  805.           10 Controle
  806.  
  807.                Als u op F6  drukt (dit kan ook met de muis)  dan gaat het
  808.           programma de geboorte-  en sterfdata controleren  op juistheid.
  809.  
  810.                De  controle  begint  met  het  geselecteerde  record,  en
  811.           vandaar op  nummervolgorde.    Wordt  een  fout  gevonden,  dan
  812.           verschijnt  een foutmelding op de onderste regel, en de betref-
  813.           fende persoon wordt geselecteerd.
  814.                De foutmelding begint  vaak met het nummer van  een andere
  815.           persoon, en  eindigt op een  instructie.   Bijvoorbeeld: nummer
  816.           1322 wordt geselecteerd, en onderaan staat: 
  817.                1333 twee kinderen kort na elkaar, druk op F2 F3.  
  818.                Dat betekent  dat 1322 en 1333  broers of zussen  zijn die
  819.           binnen negen  maanden geboren  zijn.  Als  u de instructie  op-
  820.           volgt, dan ziet u via F2 de moeder, en  dan via F3 beide kinde-
  821.           ren.
  822.                De controle  geschiedt momenteel nog  alleen op  de eerste
  823.           datum. De tweede datum wordt genegeerd.
  824.                Momenteel wordt gecontroleerd op:
  825.                leeftijd van overleden personen (maximaal 125 jaar);
  826.                leeftijd van  levende personen (maximaal 125  jaar geleden
  827.           geboren, kan alleen als de systeemklok correct staat);
  828.                leeftijd bij de geboorte van een kind (minimaal 15);
  829.                leeftijd bij een huwelijkssluiting (minimaal 15);
  830.                leeftijdsverschil  tussen broers  en zusters  van dezelfde
  831.           moeder (minder dan 2 of meer dan 300 dagen).
  832.                Worden er  geen fouten gevonden,  dan toont  het programma
  833.           de laatste persoon in de database zonder foutmelding.
  834.                Verbetert u de  fout, dan kan  u met  F6 de volgende  fout
  835.           zoeken.   Verbetert u  de fout  niet, druk  dan  eerst op  Page
  836.           Down, en daarna op F6 om de volgende fout te vinden.
  837.  
  838.  
  839.  
  840.  
  841.  
  842.  
  843.  
  844.  
  845.  
  846.  
  847.  
  848.  
  849.  
  850.  
  851.  
  852.  
  853.  
  854.  
  855.                                         14
  856.  
  857.           11 Zoeken
  858.  
  859.                Druk op  F7 en  de zoekfunctie start.   Er verschijnt  een
  860.           scherm dat  lijkt op het muteerscherm, doch (indien mogelijk op
  861.           uw  computer) niet  met een rode  maar een gele  rand.  Voer de
  862.           gegevens  in van de gezochte persoon en  druk op F12.  Er wordt
  863.           nu gezocht vanaf de geselecteerde persoon tot  het einde van de
  864.           database.   De eerste  persoon  die aan  de gevraagde  gegevens
  865.           voldoet wordt geselecteerd.
  866.                Om verder  te  zoeken zonder  de  gegevens te  veranderen,
  867.           drukt  u natuurlijk  op F7 en  daarna op F12,  maar het kan ook
  868.           kortweg met twee keer F7.
  869.                U  behoeft slechts het eerste  deel van  de gezochte gege-
  870.           vens  in te  voeren.   Dus als u  de voornaam  Leo opgeeft, dan
  871.           vindt het programma ook Leonard en Leopold.
  872.                Geeft u  data  op, dan  wordt  gezocht naar  personen  die
  873.           tussen de opgegeven data geboren of overleden zijn.
  874.                Veranderen  van de  legende met F8  is mogelijk  maar zin-
  875.           loos.   De zoekfunctie maakt  namelijk geen  onderscheid tussen
  876.           geboorte- en  doopplaats, of  tussen  sterf- en  begraafplaats.
  877.           De zoekfunctie vindt huwelijksrelaties evenzeer als personen.
  878.  
  879.  
  880.  
  881.  
  882.  
  883.  
  884.  
  885.  
  886.  
  887.  
  888.  
  889.  
  890.  
  891.  
  892.  
  893.  
  894.  
  895.  
  896.  
  897.  
  898.  
  899.  
  900.  
  901.  
  902.  
  903.  
  904.  
  905.  
  906.  
  907.  
  908.  
  909.  
  910.  
  911.  
  912.  
  913.  
  914.  
  915.  
  916.                                         15
  917.  
  918.           12 Combineren 
  919.  
  920.                12.1 Inleiding
  921.  
  922.                Vroeg of  laat  zal  u  ontdekken  dat  eenzelfde  persoon
  923.           dubbel  in de  database staat.   Vooral  als  u twee  databases
  924.           heeft samengevoegd (met COMPNAM) zal dit voorkomen.   Er is dan
  925.           ook een  functie aanwezig  om  twee records  te combineren  tot
  926.           een.
  927.                Om te  kunnen combineren  is het  gewenst dat de  gegevens
  928.           van de twee records  niet strijdig zijn.  Wat houdt dat in?  We
  929.           gaan uit van het volgende voorbeeld:
  930.  
  931.           nummer:   8    
  932.           naam:     meijer
  933.                     bert  
  934.           geboren:  amsterdam    03-08-1845 31-12-1850 
  935.           overl:                 09-09-1890 31-12-1890    
  936.           beroep:   smid
  937.           vader:    28  
  938.           moeder:       
  939.  
  940.           nummer:   90
  941.           naam:     meyer
  942.                     bertus
  943.           geboren:  amsterdam    01-11-1849 08-08-1855
  944.           overl:    hoorn        01-01-1910 31-12-1910
  945.           beroep:   
  946.           vader:    29
  947.           moeder:   38
  948.  
  949.                Twee records,  nummer  8  en nummer  90,  voor  de  zelfde
  950.           persoon.
  951.                De voornaam  en de achternaam  zijn strijdig,  want Meijer
  952.           is  niet het  zelfde als Meyer  en Bert is  niet het zelfde als
  953.           Bertus.
  954.                De geboorteplaats is  niet strijdig, want zowel bij  8 als
  955.           bij 90 staat Amsterdam.
  956.                De overlijdensplaats is niet strijdig, want bij 8 is  geen
  957.           plaats ingevuld.
  958.                Het  beroep is  ook niet  strijdig, want  bij  90 is  geen
  959.           beroep ingevuld.
  960.                De vader is strijdig, de moeder is niet strijdig.
  961.                De  geboortedatum is niet  strijdig, we kunnen concluderen
  962.           dat die tussen 01-11-1849 en 31-12-1850 moet liggen.
  963.                De  overlijdensdatum is  volgens 8  vóór december  1890 en
  964.           volgens 90 na januari 1910, en dat is strijdig.
  965.  
  966.                Het combineren  van  gegevens die  niet  strijdig zijn  is
  967.           voor het  programma een eenvoudige zaak.   Als de  geboorte- en
  968.           sterfdata strijdig  zijn, dan kiest  het programma  de uiterste
  969.           data, in dit geval dus 09-09-1890 31-12-1910.   Voor de overige
  970.           strijdige gegevens is uw hulp nodig.
  971.  
  972.                Strijdig geslacht:    Als het  geslacht  strijdig is,  dan
  973.           wordt er niet gecombineerd.
  974.                Strijdige ouders:    Als  de  ouders  strijdig  zijn,  dan
  975.           moeten  we wel concluderen dat  het om  dezelfde personen gaat.
  976.  
  977.                                         16
  978.  
  979.           Nummer 8  en nummer  90 in het  bovenstaande voorbeeld zijn  de
  980.           zelfde persoon, hun vaders  zijn nummer 28 en  29, en dus  zijn
  981.           28  en 29 ook  de zelfde  persoon.  Het  programma eist  nu dat
  982.           eerst de vaders worden gecombineerd.
  983.                Het spreekt vanzelf dat  voor het combineren van de ouders
  984.           ook  vereist is dat de  grootouders niet strijdig  zijn.  Is er
  985.           een  uitgebreid strijdig  voorgeslacht, dan  kan het combineren
  986.           een langdurige klus worden.   Er kan echter op elk  moment (met
  987.           Esc) gestopt worden om de volgende dag verder te gaan. 
  988.                Strijdige namen,  geboorte-, sterfplaats  en beroep:   Het
  989.           programma toont de gegevens en vraagt u er een te kiezen.
  990.                En dan de  kinderen.   Kinderen zijn altijd  strijdig, het
  991.           is  immers  niet mogelijk  dat  twee  personen  van het  zelfde
  992.           geslacht de zelfde kinderen  hebben.  Bij het combineren worden
  993.           alle kinderen van  de twee personen samengevoegd.   Daar zitten
  994.           dan  waarschijnlijk  doublures  tussen   die  ook  gecombineerd
  995.           moeten worden.  Het programma herinnert u daar niet aan.
  996.  
  997.  
  998.  
  999.  
  1000.  
  1001.  
  1002.  
  1003.  
  1004.  
  1005.  
  1006.  
  1007.  
  1008.  
  1009.  
  1010.  
  1011.  
  1012.  
  1013.  
  1014.  
  1015.  
  1016.  
  1017.  
  1018.  
  1019.  
  1020.  
  1021.  
  1022.  
  1023.  
  1024.  
  1025.  
  1026.  
  1027.  
  1028.  
  1029.  
  1030.  
  1031.  
  1032.  
  1033.  
  1034.  
  1035.  
  1036.  
  1037.  
  1038.                                         17
  1039.  
  1040.                12.2 Combineren 
  1041.             
  1042.                Selecteer een van de records die u  wil combineren en druk
  1043.           op Alt F12.  Heeft u een CGA- of  VGA-scherm, dan wordt de rand
  1044.           paars, om aan te geven dat dit de combineerfunctie  is.  Tik nu
  1045.           het nummer  in van het andere record.  Dit record verschijnt nu
  1046.           op de onderste helft van het scherm.
  1047.                Als de  gekozen  personen  strijdige  ouders  hebben,  dan
  1048.           vraagt het  programma u eerst om met F1 de  vaders of met F2 de
  1049.           moeders  op te  roepen, zodat  die gecombineerd  kunnen worden.
  1050.           Na het combineren  van de  ouders komt  u vanzelf  weer bij  de
  1051.           oorspronkelijke records.
  1052.  
  1053.                Zijn de  ouders van de records  op het scherm  niet strij-
  1054.           dig, dan kan u ze met F12 combineren.  
  1055.                Zijn  de namen, de geboorte-  en sterfplaats en het beroep
  1056.           in  het ene  record  niet  ingevuld,  dan neemt  het  programma
  1057.           automatisch  de gegevens  uit  het andere  record.   Zijn  deze
  1058.           gegevens strijdig, dan worden ze op het  scherm getoond met een
  1059.           knipperend pijltje er voor.  U kan  het pijltje verplaatsen met
  1060.           een willekeurige toets en als het naar  de gewenste tekst wijst
  1061.           drukt u  op Enter.   Kiezen met  de muis  kan ook, maar  steeds
  1062.           alleen voor de rubriek met het knipperende pijltje.
  1063.                (Ik ben nog niet tevreden met deze  werkwijze.  Als iemand
  1064.           een goed idee heeft, dan houd ik me aanbevolen.)
  1065.                Zijn  de geboorte-  en sterfdata  niet strijdig,  dan doet
  1066.           het programma de beste veronderstelling.   Is nummer 8  geboren
  1067.           ergens  tussen 1845 en 1850  en nummer 90  tussen 1849 en 1855,
  1068.           dan is de conclusie tussen  1849 en 1850.  Zijn de  data strij-
  1069.           dig, dan neemt het programma de uiterste data.
  1070.                Tenslotte  worden de  gecombineerde  gegevens getoond  ter
  1071.           beoordeling.  Druk op een willekeurige toets.
  1072.                Heeft u nu de records gecombineerd  die u combineren wilde
  1073.           of waren het voorouders?  In  het eerste geval is het  combine-
  1074.           ren beëindigd, in  het tweede geval gaat het combineren  bij de
  1075.           jongere  generatie  verder  totdat  de  oorspronkelijk  gekozen
  1076.           records gecombineerd zijn.
  1077.  
  1078.                Het gecombineerde record heeft  het nummer van het  record
  1079.           dat bovenop  het scherm staat,  dat is het  record dat  u eerst
  1080.           selecteerde.    Het record  dat  onder staat  wordt  als `leeg'
  1081.           gekenmerkt.   Hierop is  één uitzondering:   zie het  hoofdstuk
  1082.           `nummerwijziging'.
  1083.  
  1084.                Combineren kan te allen tijde met Esc worden onderbroken.
  1085.  
  1086.                12.3 Valt er nog meer te combineren?
  1087.  
  1088.                Bij het  combineren  worden  alle  kinderen  van  de  twee
  1089.           personen samengevoegd.  Het  gevolg is wellicht dat alle kinde-
  1090.           ren  dubbel vermeld zijn en dat is  niet de bedoeling.  Drukt u
  1091.           op Ctrl F12, dan zoekt het programma naar  dergelijke gevallen.
  1092.           De combineerfunctie start automatisch  en kan desnoods met  Esc
  1093.           worden onderbroken.
  1094.                Deze functie is alleen beschikbaar als  de F12-toets op uw
  1095.           computer bruikbaar is.
  1096.  
  1097.  
  1098.  
  1099.                                         18
  1100.  
  1101.  
  1102.           13 Afvoeren
  1103.  
  1104.                Om een  record af  te voeren  moet u  eerst alle namen  en
  1105.           relaties verwijderen.   Er  mogen dus geen  kinderen en  ouders
  1106.           meer  zijn.  Daarna drukt u op  Ctrl Delete.  Het record krijgt
  1107.           nu het  kenmerk `leeg'.   In plaats van  het geslacht  staat er
  1108.           een =.   Het record wordt echter niet vanzelf  opnieuw gebruikt
  1109.           en u  kan ook geen gegevens meer invoeren.   Dat kan wel met de
  1110.           functie `Nummerwijziging' en met het programma COMPREL.
  1111.  
  1112.  
  1113.  
  1114.  
  1115.           14 Nummerwijziging
  1116.  
  1117.                Het is mogelijk  het nummer van een  record te veranderen,
  1118.           maar  dan moet het nieuwe nummer wel  vrij zijn, d.w.z. dat het
  1119.           het kenmerk `leeg' moet hebben.
  1120.                Combineert  u nu  (zie de  functie `combineren')  het lege
  1121.           record met een bestaand record, dan worden  de gegevens van het
  1122.           bestaande record  in het lege record  geplaatst.  Het  maakt in
  1123.           dit geval  niet uit in  welke volgorde  u de  twee records  op-
  1124.           geeft.
  1125.  
  1126.  
  1127.  
  1128.  
  1129.  
  1130.  
  1131.  
  1132.  
  1133.  
  1134.  
  1135.  
  1136.  
  1137.  
  1138.  
  1139.  
  1140.  
  1141.  
  1142.  
  1143.  
  1144.  
  1145.  
  1146.  
  1147.  
  1148.  
  1149.  
  1150.  
  1151.  
  1152.  
  1153.  
  1154.  
  1155.  
  1156.  
  1157.  
  1158.  
  1159.  
  1160.                                         19
  1161.  
  1162.           15 Functietoetsen
  1163.  
  1164.           15.1 Samenvatting
  1165.  
  1166.                Terwijl  een record  geselecteerd is,  d.w.z er  staat een
  1167.           persoon of  een huwelijksverbintenis op  de bovenste  helft van
  1168.           het scherm, en geen enkele tekst heeft  de kleur voor variabele
  1169.           tekst:
  1170.                     F1, klik op F1, klik op naam: selecteer de  vader van
  1171.                de geselecteerde  persoon, respectievelijk  de man van  de
  1172.                geselecteerde huwelijksrelatie.
  1173.                     F2, klik op F2, klik op naam: selecteer   de   moeder
  1174.                van  de geselecteerde  persoon,  respectievelijk de  vrouw
  1175.                van de geselecteerde huwelijksrelatie.
  1176.                     F3,  F4 of F5, of klik op  F3 F4 F5: toon de kinderen
  1177.                en partners van de  geselecteerde persoon, respectievelijk
  1178.                de kinderen uit het geselecteerde huwelijk.
  1179.                     F6: controleer  de data van  de geselecteerde persoon
  1180.                en  vergelijk ze  met  zijn kinderen,  en  met de  jongere
  1181.                broer of zus.   Indien de data  in orde zijn wordt  verder
  1182.                gegaan  met het  volgende  record in  de database  tot een
  1183.                fout wordt gevonden.
  1184.                     F7: zoek op naam.
  1185.                     F8, klik  op F8, klik  op bovenste regel: nummer  in-
  1186.                voeren  van  het  volgende  record  dat geselecteerd  moet
  1187.                worden
  1188.                     Page Up: selecteer vorige record in database.
  1189.                     Page Down: selecteer volgende record in database.
  1190.                     Ctrl Delete:  markeer het record `leeg' (mits er geen
  1191.                namen en relaties in staan.
  1192.                     F12, klik  op F12:  muteer het geselecteerde  record.
  1193.                Als u  klikt op de bovenste helft  van het scherm (niet op
  1194.                de eerste regel  en niet  op de  naam van  de ouders)  dan
  1195.                gaat u ook  naar de muteerfunctie, en de cursor  gaat met-
  1196.                een naar het aangeklikte veld.
  1197.                     Ctrl F1: toon de  kwartierstaat van de  geselecteerde
  1198.                persoon.
  1199.                     Ctrl  F3:  toon  de  stamboom  van  de  geselecteerde
  1200.           persoon.
  1201.                     Ctrl  F5: toon  de zelfde  kwartierstaat of  stamboom
  1202.                die het  laatst met Ctrl F1  of Ctrl F3 werd  gevraagd (e-
  1203.                ventueel bijgewerkt).
  1204.                     Esc: terug naar vorige geselecteerde record.
  1205.                     F8 F1: stoppen.
  1206.                     Alt F1: voeg vader toe.
  1207.                     Alt F2: voeg moeder toe.
  1208.                     Alt F3: voeg zoon toe.
  1209.                     Alt F4: voeg dochter toe.
  1210.                     Alt F5: voeg een huwelijksverbintenis en  een partner
  1211.                toe.
  1212.                     Alt F12: combineren.
  1213.  
  1214.           Tijdens het muteren (algemeen): 
  1215.                     Enter, pijltje  omlaag: klaar met  dit veld,  ga naar
  1216.                het volgende veld.
  1217.                     Pijltje  omhoog:  klaar met  dit  veld,  ga naar  het
  1218.                vorige veld.
  1219.                     Pijltjes links en rechts: verplaats cursor.
  1220.  
  1221.                                         20
  1222.  
  1223.                     Klik op  een veld:  klaar met dit  veld, ga naar  het
  1224.                aangeklikte veld.
  1225.                     Esc, klik  op  Esc: gooi  wijzigingen  weg, stop  met
  1226.                muteren.
  1227.                     F12, klik  op F12:  schrijf wijzigingen naar  schijf,
  1228.                stop met muteren.
  1229.  
  1230.           Tijdens het muteren van een datum:
  1231.                     F9:  datum is  niet van  toepassing, leeft  nog, niet
  1232.                gescheiden.
  1233.                     F10 datum is niet bekend.
  1234.                     F11 datum is precies  bekend, eerste en tweede  datum
  1235.                zijn dus dezelfde.
  1236.  
  1237.           Tijdens  het muteren  van een  achternaam, voornaam,  beroep of
  1238.           adres:
  1239.                     F1: zelfde als van de vader
  1240.                     F2: zelfde als van de moeder
  1241.                     F3 (meermalen): zelfde als een van de "kinderen"
  1242.                     F5  (meermalen): zelfde  als een  van de  "broers" of
  1243.                "zusters"
  1244.                     Delete: verwijder het teken waar de cursor staat.
  1245.                     Insert: zet Insert-modus  aan/uit, zodat tekens  wor-
  1246.                den tussengevoegd.
  1247.  
  1248.           Tijdens het muteren van een plaatsnaam:
  1249.                     F1  (meermalen):  geboorte-,  overlijdens-  of  woon-
  1250.                     plaats van de vader, resp. bruidegom
  1251.                     F2  (meermalen):  geboorte-,  overlijdens-  of  woon-
  1252.                     plaats van de moeder, resp. bruid
  1253.                     F3  (meermalen):  geboorte-,  overlijdens-  of  woon-
  1254.                     plaats van een van de "kinderen".
  1255.                     F5  (meermalen):  geboorte-,  overlijdens-  of  woon-
  1256.                     plaats van een van de "broers" of "zusters".
  1257.                     F8:  verander  de  legende: geboren  versus  gedoopt;
  1258.                     overleden  versus  begraven;  gehuwd   versus  onder-
  1259.                     trouwd;  gescheiden versus  gescheiden  van tafel  en
  1260.                     bed.
  1261.                     F11: geboren en gestorven in de zelfde plaats.
  1262.                     Delete: verwijder het teken waar de cursor staat.
  1263.                     Insert: zet Insert-modus  aan/uit, zodat tekens  wor-
  1264.                     den tussengevoegd.
  1265.  
  1266.           Tijdens het muteren van een vader of moeder:
  1267.                     F8: verander  de legende vader of moeder in adoptief-
  1268.                     vader of -moeder.
  1269.  
  1270.           Tijdens het combineren:
  1271.                     Esc: stop met combineren.
  1272.                     F1:  (alleen  als  daarom  gevraagd  wordt)  toon  de
  1273.           vaders.
  1274.                     F2:  (alleen  als  daarom  gevraagd  wordt)  toon  de
  1275.           moeders.
  1276.                     F12:  (alleen   als  daarom  gevraagd   wordt)  begin
  1277.                combineren.
  1278.  
  1279.  
  1280.  
  1281.  
  1282.                                         21
  1283.  
  1284.           15.2 Regelmaat
  1285.  
  1286.                Merk op  dat er regelmaat is  in de functietoetsen  F1 tot
  1287.           en met F5
  1288.  
  1289.                F1: selecteer vader
  1290.                Ctrl F1: kwartierstaat (voorouders)
  1291.                Alt F1: voeg vader toe.
  1292.                F1 (muteren): copieer van de vader
  1293.                F1 (combineren): combineer de vaders.
  1294.  
  1295.                F2: selecteer moeder
  1296.                Ctrl F2: zelfde als Ctrl F1
  1297.                Alt F2: voeg moeder toe.
  1298.                F2 (muteren): copieer van de moeder
  1299.                F2 (combineren): combineer de moeders.
  1300.  
  1301.                F3: kinderen en partners
  1302.                Ctrl F3: stamboom (afstammelingen)
  1303.                Alt F3: voeg zoon toe
  1304.                F3 (muteren) copieer van de kinderen
  1305.  
  1306.                F4: zelfde als F3
  1307.                Ctrl F4: zelfde als Ctrl F3
  1308.                Alt F4: voeg dochter toe
  1309.                F4 (muteren) copieer van de kinderen
  1310.  
  1311.                F5: zelfde als F3
  1312.                Ctrl F5: herhaal stamboom of kwartierstaat
  1313.                Alt F5: voeg huwelijksrelatie en partner toe
  1314.                F5 (muteren) copieer van de "broers"
  1315.  
  1316.  
  1317.  
  1318.  
  1319.           16 Randkleuren 
  1320.  
  1321.                Randkleuren  zijn alleen  beschikbaar bij  CGA of  VGA met
  1322.           kleurenscherm.
  1323.                Blauw:    opvragen
  1324.                Rood:     muteren en toevoegen
  1325.                Paars:    combineren
  1326.                Geel:     zoeken
  1327.  
  1328.  
  1329.  
  1330.  
  1331.  
  1332.  
  1333.  
  1334.  
  1335.  
  1336.  
  1337.  
  1338.  
  1339.  
  1340.  
  1341.  
  1342.  
  1343.                                         22
  1344.  
  1345.           17 Problemen
  1346.  
  1347.           V. Ik selecteer iemand, maar zijn kinderen verschijnen niet  op
  1348.           de onderste helft van het scherm.
  1349.           A. Zet ScrollLock uit en selecteer opnieuw.
  1350.  
  1351.           V. Ik wil andere personen selecteren terwijl de  onderste helft
  1352.           van het scherm niet verandert.
  1353.           A. Zet ScrollLock aan en maak geen gebruik van F3, F4 of F5.
  1354.  
  1355.           V.  Er verschijnt  niets op  het scherm.   Met F8  F1 stopt het
  1356.           programma.
  1357.           A. Lees het hoofdstuk  Video-Installatie.  Het videosegment  is
  1358.           waarschijnlijk niet goed.
  1359.  
  1360.           V.  Er verschijnt  niets op  het scherm,  en  de computer  gaat
  1361.           helemaal vastzitten.
  1362.           A. Lees het  hoofdstuk Overige Installatie.   Geef N op  bij de
  1363.           vraag naar Int 16 functie 10.
  1364.  
  1365.           V. F11 en F12 komen niet voor op mijn toetsenbord.
  1366.           A. Gebruik     in plaats van
  1367.              Ctrl F9        F11  
  1368.              Ctrl F10       F12
  1369.              Alt F10     Alt F12
  1370.  
  1371.           V. F11 en F12 zijn wel aanwezig, maar ze werken niet.
  1372.           A. Lees het hoofdstuk Overige  Installatie en geef J op  bij de
  1373.           vraag  naar Int  16 functie  10. Heeft  dat  niet het  gewenste
  1374.           effect, geef dan N op en zie de vorige vraag.
  1375.  
  1376.           V. Het cijfer nul is niet om aan te zien.
  1377.           A. Lees het hoofdstuk Video-Installatie.
  1378.  
  1379.           V. De muis is soms niet zichtbaar.
  1380.           A. Lees het hoofdstuk Video-Installatie.
  1381.  
  1382.           V. Hij zegt `tweede datum is eerder dan eerste'.
  1383.           A. Druk op Esc.  De cursor springt naar één van de  data.  Druk
  1384.           op Enter.   De cursor springt naar een andere  datum.  Die twee
  1385.           data zijn de boosdoeners.
  1386.  
  1387.           V. Het invoeren van een naam lukt niet.
  1388.           A.  Het naambestand  is  vol,  maximum  is 1M,  1048576  bytes.
  1389.           Draai COMPNAM.    Waarschijnlijk  is  het  naambestand  nu  wat
  1390.           kleiner, zodat er weer ruimte is.
  1391.  
  1392.           V. Ik wil de tekst in een  andere taal en de presentatie van de
  1393.           data bevalt me niet.
  1394.           A. U  kan kiezen tussen Engels  of Nederlands.   De presentatie
  1395.           van de  datum verandert  daarbij ook  van MM-DD-JJJJ in  DD-MM-
  1396.           JJJJ.   De keuze hangt af  van de COUNTRY-regel  in CONFIG.SYS.
  1397.           Lees uw DOS-handleiding.   Sommige boodschappen (zoals bij  in-
  1398.           stallatie) zijn altijd in het Engels.
  1399.           Kiest u in CONFIG.SYS een  ander land dan 1 of 31,  geef dan de
  1400.           bestanden  met  de extensie  .NAR en  .NAS een  passende andere
  1401.           naam.
  1402.  
  1403.  
  1404.                                         23
  1405.  
  1406.  
  1407.  
  1408.           18 Video-installatie 
  1409.  
  1410.                18.1
  1411.                NOACH tracht  zelf  uit te  zoeken  welke video-adapter  u
  1412.           heeft.   Voor alle  zekerheid kan  u ook  zelf  opgeven wat  uw
  1413.           wensen zijn.
  1414.                Zorg  ervoor dat NOACH.COM  in de default-directory staat.
  1415.           Start het programma door het commando NOACH -V in te toetsen.
  1416.                Nu begint de installatie.  Er worden  drie functies uitge-
  1417.           voerd: video-adapter, videosegment, en schermkleuren.
  1418.  
  1419.                18.2 Video-adapter.
  1420.                De eerste vraag van het programma is  naar het type video-
  1421.           adapter.   Toets  in V  voor VGA,  E voor  EGA, M  voor overige
  1422.           (MDA,  CGA of  Hercules).   Het effect  is te  zien aan  de rij
  1423.           cijfertjes, en  soms  veranderen  ook  de  proporties  van  het
  1424.           scherm.   Probeer de drie  letters V, E  en M en  druk op Enter
  1425.           als u tevreden is.
  1426.                Heeft u een EGA- of VGA-kaart, dan  behoort het cijfer nul
  1427.           te worden  getoond zonder schuine streep  erdoor.  Is  dat niet
  1428.           het geval, dan  wil ik graag weten hoe die rij cijfertjes eruit
  1429.           ziet.
  1430.                De letter  die u het eerst  ziet is de  instelling volgens
  1431.           de vorige installatie, of de mening van Noach.   Vaak is dat de
  1432.           juiste!
  1433.                Verandert u  deze  instelling, dan  wordt  vanzelf ook  de
  1434.           instelling voor videosegment  en schermkleuren veranderd.  Maar
  1435.           het staat u vrij deze gegevens weer  in iets anders te verande-
  1436.           ren.
  1437.                Geeft  u V,  E of M  op, dan zal  Noach voortaan niet meer
  1438.           zelf uitzoeken wat het type is van uw video-adapter.
  1439.                U kan  ook  een vraagteken  intoetsen,  in dat  geval  zal
  1440.           Noach weer zelf uitzoeken wat het type is van uw adapter.
  1441.                Geeft u een vraagteken  op dan stopt de  video-installatie
  1442.           meteen.  Geeft u  V, E of M  op, dan gaat de  video-installatie
  1443.           verder met de functies  videosegment en schermkleuren.  Het  is
  1444.           dus niet  mogelijk een vraagteken  te combineren  met videoseg-
  1445.           ment en schermkleuren naar keuze.
  1446.  
  1447.                18.3 Videosegment.
  1448.                De  volgende vraag is naar  het videosegment.  Voor compu-
  1449.           ters  met een kleurenmonitor  moet hier  vaak B800  staan, voor
  1450.           andere  computers vaak B000  of een andere  waarde.   Is de ge-
  1451.           toonde waarde de  juiste (wat meestal het geval is),  dan drukt
  1452.           u  op Enter.   Is  de getoonde waarde  niet juist,  type dan de
  1453.           juiste  waarde in  en druk  op Enter.    N.B. sommige  onjuiste
  1454.           waarden veroorzaken een system-crash.
  1455.                Nu moeten  op het  scherm onder andere  twee balken  komen
  1456.           beladen met de letter  c.  Is dat niet het geval,  dan is waar-
  1457.           schijnlijk het  videosegment verkeerd opgegeven: druk op Esc en
  1458.           probeer het opnieuw.
  1459.  
  1460.  
  1461.  
  1462.  
  1463.  
  1464.  
  1465.                                         24
  1466.  
  1467.                18.4 Schermkleuren.
  1468.                Nu komt  het  leukste deel  van het  installatieprogramma:
  1469.           het aanpassen van de schermkleuren.  
  1470.                Boven  op  het scherm  staat  een  voorbeeld  van hoe  het
  1471.           wordt.  Er  staan hier drie velden: de  legende, de vaste tekst
  1472.           en de variabele  tekst.  Een knipperend pijltje wijst  naar een
  1473.           van de velden.
  1474.                Met legende bedoelen we de tekst die  altijd op het scherm
  1475.           staat, zogezegd te tekst die is voorbedrukt.   Ook de menutekst
  1476.           valt hieronder.  Voorbeeld: grijs op zwart.
  1477.                Met vaste tekst bedoelen we alle gegevens  van een persoon
  1478.           die  op het  scherm  worden getoond  en niet  gemuteerd worden.
  1479.           Voorbeeld: bruin op zwart resp. wit op zwart.
  1480.                Met variabele tekst bedoelen we een regel  tekst die u wil
  1481.           veranderen.   Om een van de  kinderen van een persoon te kiezen
  1482.           wordt ook  de  kleur voor  variabele tekst  gebruikt.   Sommige
  1483.           foutboodschappen en andere mededelingen komen  eveneens in deze
  1484.           kleur.  Voorbeeld: groen op blauw resp. zwart op wit.
  1485.                Onderop het  scherm staan nu een  korte gebruiksaanwijzing
  1486.           en twee balken met  alle beschikbare voor- en  achtergrondkleu-
  1487.           ren.   Een pijltje wijst  naar dezelfde kleur die  ook door het
  1488.           knipperende pijltje boven wordt aangewezen.  
  1489.                Druk  op  de cursortoetsen  op  en  neer. Het  knipperende
  1490.           pijltje gaat naar  een ander veld. Het pijltje  beneden beweegt
  1491.           mee, zodat het steeds naar de juiste kleur wijst. 
  1492.                Druk nu op de cursortoetsen links en  rechts.  Het knippe-
  1493.           rende pijltje  boven  blijft staan,  maar  het pijltje  beneden
  1494.           gaat  naar een andere kleur,  en het veld  dat door het knippe-
  1495.           rende pijltje wordt aangewezen verandert van kleur.
  1496.                Het  pijltje beneden  wijst  steeds naar  een van  de twee
  1497.           balken.  Om het pijltje naar de andere  balk te krijgen beweegt
  1498.           u het pijltje  naar links  of naar rechts  tot buiten de  balk.
  1499.           Het gaat dan vanzelf verder in de andere balk.
  1500.                Het  kiezen van een  kleur in een  van de  twee balken kan
  1501.           ook met de muis.
  1502.                Voor de legende en de vaste tekst  wordt zwart als achter-
  1503.           grondkleur  aanbevolen.   Natuurlijk  kiest  u  niet de  zelfde
  1504.           kleur  voor  achter-  en  voorgrond, want  dan  ziet  u  niets.
  1505.           Verder merkt  u misschien  dat op sommige  kleuren de muis  on-
  1506.           zichtbaar is, en deze kan u beter vermijden.
  1507.                Voor legende en vaste tekst mag u  de zelfde kleur kiezen.
  1508.           Voor de variabele tekst wordt een afwijkende kleur aanbevolen.
  1509.                Heeft  u een monochroom scherm,  dan werkt deze functie in
  1510.           principe  niet anders,  al zal  de verscheidenheid  van kleuren
  1511.           wat minder zijn.  Druk op  Enter als de kleuren naar  tevreden-
  1512.           heid zijn.
  1513.  
  1514.                De video-installatie  is nu  voltooid.   De  veranderingen
  1515.           worden in het programma zelf (in NOACH.COM dus) geschreven.
  1516.  
  1517.  
  1518.  
  1519.  
  1520.  
  1521.  
  1522.  
  1523.  
  1524.  
  1525.  
  1526.                                         25
  1527.  
  1528.                18.5 Overige installatie
  1529.  
  1530.                Werkt Noach  in het geheel niet,  probeer dan het commando
  1531.           NOACH  -I.  Er wordt dan gevraagd of voor het aansturen van het
  1532.           toetsenbord  gebruik kan worden gemaakt van  Int 16 functie 10.
  1533.           Deze functie  is op sommige computers  nodig om de  toetsen F11
  1534.           en  F12 te gebruiken, maar  blijkt namelijk op andere computers
  1535.           problemen te geven.
  1536.                Heeft  u een  `klein' toetsenbord,  dan geeft  u  N op  (J
  1537.           heeft geen zin).
  1538.                Heeft  u een  `groot' toetsenbord, probeer  dan J.  Blijkt
  1539.           NOACH niet te werken, start dan NOACH -I en maak er N van.
  1540.  
  1541.                Het programma zelf (NOACH.COM  dus) wordt volgens uw  wens
  1542.           gewijzigd.
  1543.  
  1544.  
  1545.  
  1546.  
  1547.           19 Creatie
  1548.  
  1549.                Het moet natuurlijk mogelijk  zijn een nieuwe database  te
  1550.           maken.   Hiertoe  dient het  programma CREATE.    Het programma
  1551.           noemt eerst  de naam  van de nieuwe  database en  vraagt om  uw
  1552.           toestemming om  verder te  gaan.  Die  toestemming bestaat uit:
  1553.           Alt F1.  Bij elke andere toets stopt het programma weer.  
  1554.                Mocht iemand  anders toevallig  dit  programma starten  en
  1555.           heeft hij de  gebruiksaanwijzing niet gelezen, dan zal  de kans
  1556.           klein zijn  dat hij  Alt F1  weet te  vinden.   Hierdoor  wordt
  1557.           voorkomen  dat het programma  onbedoeld gestart wordt, waardoor
  1558.           belangrijke gegevens verloren zouden kunnen gaan.  
  1559.                De nieuwe  database  bevat  reeds  één  record,  een  man,
  1560.           zonder naam, met nummer 1.  
  1561.                Start nu NOACH, kies nummer 1  en F12 en voer de  gegevens
  1562.           van een man in.   Voeg daarna (met  Alt F?) meer personen  toe.
  1563.           Let wel: de eerste  persoon kan niet een vrouw zijn,  omdat het
  1564.           geslacht niet gewijzigd kan worden.
  1565.  
  1566.  
  1567.  
  1568.  
  1569.           20 Conversie
  1570.  
  1571.                Het programma  CONVERT zorgt voor  diverse conversies.   U
  1572.           start dit programma  met het commando CONVERT XXXX, waarin XXXX
  1573.           de NOACH-databasenaam is.
  1574.                Daarna  kiest u  met de  pijltjes en  de Enter-toets welke
  1575.           conversie u wil verrichten.
  1576.  
  1577.                20.1 
  1578.                Heeft u al  eerder met Noach gewerkt in een  oudere versie
  1579.           (1.3  of eerder),  dan moet  uw database  geconverteerd worden.
  1580.           Er wordt o.a. een .ADR bestand toegevoegd. 
  1581.  
  1582.  
  1583.  
  1584.  
  1585.  
  1586.  
  1587.                                         26
  1588.  
  1589.                20.2
  1590.                Heeft  u een  database in  het formaat  van Phillip Brown,
  1591.           dan kan u deze converteren.  
  1592.                Dit  programma gebruikt  als  invoer de  files FAMILY.NAM,
  1593.           .OTH en .ADR.   Zorg dus  dat uw invoer deze  namen heeft.   De
  1594.           databasenamen  worden op  het scherm  getoond en  het programma
  1595.           wacht op  uw toestemming  om verder te  gaan.  Die  toestemming
  1596.           bestaat uit Alt F1.  Bij elke  andere toets stopt het programma
  1597.           weer.  
  1598.  
  1599.                20.3
  1600.                Er kan ook  worden geconverteerd  van en naar  het GEDCOM-
  1601.           formaat.  De GEDCOM-file heeft de zelfde  naam als uw database,
  1602.           doch  met de  extensie .GED.   Hierover  meer  in het  volgende
  1603.           hoofdstuk.
  1604.  
  1605.  
  1606.  
  1607.  
  1608.  
  1609.  
  1610.  
  1611.  
  1612.  
  1613.  
  1614.  
  1615.  
  1616.  
  1617.  
  1618.  
  1619.  
  1620.  
  1621.  
  1622.  
  1623.  
  1624.  
  1625.  
  1626.  
  1627.  
  1628.  
  1629.  
  1630.  
  1631.  
  1632.  
  1633.  
  1634.  
  1635.  
  1636.  
  1637.  
  1638.  
  1639.  
  1640.  
  1641.  
  1642.  
  1643.  
  1644.  
  1645.  
  1646.  
  1647.  
  1648.                                         27
  1649.  
  1650.           21 Het GEDCOM-protocol
  1651.  
  1652.           Conversie van Noach naar Gedcom v.v.
  1653.  
  1654.           Het Gedcom-protocol is ontworpen om  informatie tussen genealo-
  1655.           giesystemen uit  te wisselen.  Men  mag dan ook  verwachten dat
  1656.           Gedcom  ruimte biedt aan alle  soorten informatie.  Bij conver-
  1657.           sie naar Gedcom (export) mag geen informatie verloren gaan.
  1658.  
  1659.           Bij het  programmeren van de Gedcom-Noach-conversie ging ik uit
  1660.           van de hieronder  genoemde documenten,  die successievelijk  in
  1661.           mijn bezit kwamen.
  1662.           1    Gens Humana juni 1990
  1663.           2    Personal Ancestral File GEDCOM specifications 
  1664.                     June 8, 1988, met begeleidende brief van H.Hijdra
  1665.           3    The GEDCOM Standard Release 4.0 August 1989.
  1666.           4    Appendix bij (3)
  1667.           5    Voorstel GEDCOM-NL met voorwaarden van J.C.Schoone 
  1668.                     30 apr 1990
  1669.  
  1670.           Document (1)  bevat maar  weinig informatie.   Ik heb het  niet
  1671.           meer gebruikt nadat ik de overige documenten ontving.
  1672.           Document (2)  is  waarschijnlijk  wat verouderd.    Het  is  nu
  1673.           bepaald onvolledig.  Het bevat nogal  wat termen (zoals Sealed,
  1674.           Bic, Cleared,  Submitted, Completed,  Endowment) die  misschien
  1675.           voor een Mormoon overduidelijk zijn, maar voor mij niet.
  1676.           Document (2)  schrijft voor  dat bij import  alle tekens op  de
  1677.           letters moeten  worden weggelaten.  Dus  áàäâ wordt aaaa.   Dit
  1678.           bevalt mij  niet.   Het document  vermeldt niet  wat de  juiste
  1679.           tekens  zijn.   De  karaktersets van  IBMPC  en ANSI  zijn  mij
  1680.           bekend.  ANSEL is beschreven in document  (2), MacIntosh zal ik
  1681.           nog wel eens uitzoeken.  Leve de normalisatie!
  1682.           Document (3)  bevat een aantal  eenvoudige voorbeelden  en voor
  1683.           de belangrijkste tags een syntaxisbeschrijving.
  1684.           Document  (4) bevat een  definitie van  alle Tags  die gebruikt
  1685.           mogen worden.   Daarbij staan definities die soms nogal overbo-
  1686.           dig zijn  (zoals Father: a male  parent).  Een  duidelijke syn-
  1687.           taxis-beschrijving ontbreekt  echter, zodat het gebruik  van de
  1688.           meeste tags  raadselachtig  blijft.    De tags  worden  op  een
  1689.           slordige manier  in groepen verdeeld: FAMS staat in geen enkele
  1690.           groep, FATH  en MOTH  staan in verschillende  groepen, RACE  en
  1691.           COLO staan ook in verschillende groepen.
  1692.           Document  (5) definieert  een Nederlandse  standaard,  welke in
  1693.           een  aantal opzichten afwijkt van de andere documenten.  Opmer-
  1694.           kelijk is de tag REGS, waar document (4) MARB gebruikt.
  1695.  
  1696.           De heer van der Schoot  zei mij dat er in 1991  een vergadering
  1697.           is geweest  van  alle programmerende  leden  van de  Genealogie
  1698.           gebruikersgroep, waarin  Gedcom besproken werd.   Voor  mij was
  1699.           dat een reden om boos te worden, waarom was  ik voor die verga-
  1700.           dering niet uitgenodigd?  
  1701.           Ik veronderstel echter dat document (5) verband houdt  met deze
  1702.           vergadering.   In dat  geval was  de vergadering  niet in  1991
  1703.           maar in 1990, en  toen was ik nog  geen lid van de  gebruikers-
  1704.           groep.
  1705.  
  1706.           EXPORT Noach naar Gedcom
  1707.  
  1708.  
  1709.                                         28
  1710.  
  1711.           1 Submitter record wordt niet gegenereerd
  1712.           2 Submission record wordt niet gegenereerd
  1713.           3 Volgnummer voor tweelingen  e.d. wordt niet gegenereerd,  het
  1714.           volgnummer gaat  verloren.  De  volgorde blijft  echter gehand-
  1715.           haafd.    Bij import worden per gezin nieuwe  volgnummers gege-
  1716.           nereerd, volgens de volgorde in het GEDCOM-bestand.
  1717.           4 Kinderen waarvan de ouders niet met  elkaar getrouwd zijn, of
  1718.           waarvan  éen ouder onbekend  is, worden  opgelost door  bij het
  1719.           kind tags  FATH of  MOTH op  te nemen.   De tags  FATH en  MOTH
  1720.           worden niet gegenereerd voor normale gezinnen.
  1721.           5  Adoptie.  Er  is een tag  ADOP, maar die  dient om plaats en
  1722.           tijdstip van  adoptie op te nemen,  niet om aan  te geven welke
  1723.           ouder de  adoptie-ouder is.  Bij export wordt een adoptie-ouder
  1724.           als echte  ouder beschouwd.   Ik  zoek nog  naar een  oplossing
  1725.           voor dit probleem.
  1726.  
  1727.  
  1728.           IMPORT Gedcom naar Noach
  1729.  
  1730.  
  1731.           Tags kunnen in hoofdletters of kleine letters staan.
  1732.           Spaties en  tabs mogen  voorkomen aan het  begin van de  regel.
  1733.           Minstens een  spatie of tab moet voorkomen tussen niveaunummer,
  1734.           cross-reference, tag, waarde.
  1735.           Regels worden  gescheiden  door CR,  LF, FF  of een  combinatie
  1736.           daarvan.  Lege regels zijn toegestaan.
  1737.           De volledige header wordt genegeerd, behalve CHAR.
  1738.           CHAR MacIntosh werkt nog niet.
  1739.           Doop wordt genegeerd, indien geboorte aanwezig is.
  1740.           Begrafenis wordt genegeerd, indien dood aanwezig is.
  1741.           Ondertrouw wordt genegeerd, indien huwelijk aanwezig is.
  1742.           Scheiding van  tafel en bed  wordt genegeerd,  indien scheiding
  1743.           aanwezig is.
  1744.           De tags  FAMP,  FAMS en  FAMC  worden genegeerd,  verondersteld
  1745.           wordt  dat de  zelfde  informatie  ook  in het  FAM-record  kan
  1746.           worden gevonden.
  1747.           BAPL,  BASM e.d.  zijn identiek  aan CHR,  met een  uitgebreide
  1748.           plaatstekst.
  1749.           Cross-reference-identifier is verplicht bij INDI en FAM.
  1750.           Ieder INDI-record  resulteert in een record voor een persoon in
  1751.           de database.
  1752.           Ieder FAM-record resulteert in  een record voor een  huwelijks-
  1753.           relatie  in de database.   Betreft het een valse huwelijksrela-
  1754.           tie (HUSB of  WIFE ontbreekt), dan wordt dit record  als 'leeg'
  1755.           gemarkeerd.  Eventueel kan het met COMPREL worden afgevoerd.
  1756.           De volgorde  van records in de database is  gelijk aan de volg-
  1757.           orde van INDI- en FAM-records in het Gedcom-bestand.
  1758.           Bij een fout wordt gestopt.
  1759.           Import  werkt nog  vrij traag,  een snellere  versie  is in  de
  1760.           maak.
  1761.  
  1762.            
  1763.           De volgende  tags worden  bij IMPORT  herkend.   Veel van  deze
  1764.           tags worden bij EXPORT niet gegenereerd.
  1765.  
  1766.           1    HEAD
  1767.           2    INDI
  1768.           3    FAM 
  1769.  
  1770.                                         29
  1771.  
  1772.           4
  1773.           5    HEAD CHAR
  1774.           6    INDI NAME
  1775.           7    INDI SEX verplicht aanwezig
  1776.           8    INDI BIRT
  1777.           9    INDI CHR genegeerd indien BIRT aanwezig
  1778.           10   INDI DEAT
  1779.           11   INDI BURI genegeerd indien DEAT aanwezig
  1780.           12   INDI OCCU alle tekst op lagere niveaux wordt eraan  toege-
  1781.                          voegd
  1782.           13   .... .... PLAC
  1783.           14   .... .... DATE wordt gevolgd  door een of meer van de vol-
  1784.                               gende:
  1785.                               (BEF of AFT) datum maand jaar
  1786.                               volgorde  is willekeurig, bijv: 26 BEF 1991
  1787.                               MAY of BEF 26 MAY 1991, maar het  jaar moet
  1788.                               minstens 32 zijn
  1789.                               met ABT weet ik nog geen raad
  1790.           15   FAM MARR
  1791.           16   FAM SEPA genegeerd indien DIV aanwezig
  1792.           17   FAM DIV  wordt genegeerd indien value N
  1793.           18   FAM MARB genegeerd indien MARR aanwezig
  1794.           19   FAM REGS gelijk aan MARB
  1795.           20   INDI BAPL ongeveer gelijk aan CHR
  1796.           21   INDI BAPM gelijk aan CHR
  1797.           22   INDI BARM ongeveer gelijk aan CHR
  1798.           23   INDI BASM ongeveer gelijk aan CHR
  1799.           25   INDI FATH gelijk aan PARE, doch met controle van geslacht
  1800.           24   FAM FATH gelijk aan HUSB
  1801.           25   INDI MOTH gelijk aan PARE, doch met controle van geslacht
  1802.           25   FAM MOTH gelijk aan WIFE
  1803.           26   FAM HUSB
  1804.           27   FAM WIFE
  1805.           28   FAM CHIL kind van echtpaar
  1806.           28   INDI CHIL kind van persoon
  1807.           29   FAM SON gelijk aan CHIL, doch met controle van geslacht 
  1808.           29   INDI SON gelijk aan CHIL, doch met controle van geslacht
  1809.           30   FAM DAU gelijk aan CHIL, doch met controle van geslacht  
  1810.           30   INDI DAU gelijk aan CHIL, doch met controle van geslacht
  1811.           31   INDI PARE
  1812.           32   INDI ADDR
  1813.           32   FAM ADDR
  1814.           33   INDI PHONE     gelijk  aan  ADDR,  alle  informatie  wordt
  1815.                               samengevoegd
  1816.           33   FAM PHON       gelijk  aan  ADDR,  alle  informatie  wordt
  1817.                               samengevoegd
  1818.           34   INDI RESI
  1819.           34   FAM RESI
  1820.           35   NOTE tekst wordt aan het hogere niveau toegevoegd
  1821.           36   SOUR tekst wordt aan het hogere niveau toegevoegd
  1822.           37   ALIA      tekst  wordt aan  het  hogere niveau  (voornaam)
  1823.                          toegevoegd
  1824.           38   CONT tekst wordt aan het hogere niveau toegevoegd
  1825.           39   GROO gelijk aan HUSB
  1826.           40   BRID gelijk aan WIFE
  1827.           41   MARC ongeveer gelijk aan MARB 
  1828.           42   MARD gelijk aan MARR
  1829.           43   MARL ongeveer gelijk aan MARB 
  1830.  
  1831.                                         30
  1832.  
  1833.           44   MARS ongeveer gelijk aan MARB 
  1834.           45   STIL gelijk aan BIRT en DEAT
  1835.           46   GIVN met SURN alternatief voor NAME
  1836.           47   SURN met GIVN alternatief voor NAME
  1837.  
  1838.  
  1839.  
  1840.  
  1841.           22 Compressie van de relaties
  1842.  
  1843.  
  1844.                Bevinden zich  lege  records  in  het  .REL  bestand,  dan
  1845.           worden deze  niet opnieuw gebruikt.  Compressie is mogelijk met
  1846.           het  programma COMPREL.  Dit programma  wijzigt alleen het .REL
  1847.           bestand, en  zoekt daarin  naar records die  geen naam en  geen
  1848.           relaties  hebben.   Het  record  dat  helemaal achteraan  staat
  1849.           wordt dan daarvoor  in de plaats  gezet.   De nummering van  de
  1850.           records verandert dus.
  1851.                Ook dit  programma  toont eerst  de  database-naam op  het
  1852.           scherm  en wacht  op uw  toestemming. Deze  toestemming bestaat
  1853.           weer uit Alt F1.  
  1854.                Geeft u hierna het  DIR commando, dan  zal u zien dat  het
  1855.           relatiebestand  niet  kleiner  is  geworden.    De  vrijgekomen
  1856.           ruimte wordt  namelijk  niet vrijgegeven.    Maar worden  later
  1857.           records  toegevoegd, dan  zal het  bestand in  eerste instantie
  1858.           niet groeien.   Eventueel kan u  COMPNAM starten, in  dat geval
  1859.           zal het nieuwe relatiebestand wèl kleiner zijn. 
  1860.  
  1861.  
  1862.  
  1863.  
  1864.           23 Compressie van de namen
  1865.  
  1866.                Nadat u  veel gemuteerd  heeft zal  het .NAM  bestand veel
  1867.           groter  dan nodig  zijn.    Het  kan gecomprimeerd  worden  met
  1868.           COMPNAM.  Dit programma bouwt de hele database opnieuw op.
  1869.                Dit  programma  gebruikt  als invoer  de  database genaamd
  1870.           GENEA, tenzij u bij het opstarten een andere naam opgeeft.   De
  1871.           uitvoer heeft altijd de naam COMPRESS.
  1872.                De database COMPRESS mag niet bestaan.   Doe dus eerst DEL
  1873.           COMPRESS.*.
  1874.                Ook  dit programma  toont eerst  de database-namen  op het
  1875.           scherm  en wacht  op uw  toestemming. Deze  toestemming bestaat
  1876.           uit Alt F1.  Bij elke andere toets stopt het programma weer.
  1877.                Na  voltooiing  geeft  u met  REN  de  twee  bestanden een
  1878.           definitieve naam.   Waarschuwing: het  bestand COMPRESS.REL  is
  1879.           misschien even groot (misschien  wat kleiner), maar zeker  niet
  1880.           gelijk  aan het .REL-bestand dat als  invoer diende.  Als u het
  1881.           ene .REL-bestand  gebruikt  met het  andere  .NAM bestand,  dan
  1882.           zijn de resultaten niet voorspelbaar.
  1883.  
  1884.  
  1885.  
  1886.  
  1887.  
  1888.  
  1889.  
  1890.  
  1891.  
  1892.                                         31
  1893.  
  1894.           24 Combineren van twee databases
  1895.  
  1896.                Heeft u twee  databases en wil u daar een  enkele database
  1897.           van  maken, dan kan dat ook  met het programma COMPNAM.  Indien
  1898.           de database COMPRESS namelijk  al bestaat, dan wordt de uitvoer
  1899.           eraan toegevoegd.
  1900.                Nadat u  accoord heeft gegeven met  Alt F1 meldt  het pro-
  1901.           gramma  dat COMPRESS al  bestaat en  vraagt opnieuw  om accoord
  1902.           met Alt F1.
  1903.  
  1904.                DEL COMPRESS.*
  1905.                COMPNAM JAN
  1906.                AltF1
  1907.                COMPNAM PIET
  1908.                AltF1
  1909.                AltF1
  1910.                REN COMPRESS.* JANPIET.*
  1911.  
  1912.                of:
  1913.                COPY JAN.* COMPRESS.*
  1914.                COMPNAM PIET
  1915.                AltF1
  1916.                AltF1
  1917.                REN COMPRESS.* JANPIET.*
  1918.  
  1919.                Hieruit  blijkt  wel dat  COMPRESS  niet  mag bestaan  als
  1920.           COMPNAM alleen wordt gebruikt om een database te comprimeren.
  1921.  
  1922.  
  1923.  
  1924.  
  1925.  
  1926.  
  1927.  
  1928.  
  1929.  
  1930.  
  1931.  
  1932.  
  1933.  
  1934.  
  1935.  
  1936.  
  1937.  
  1938.  
  1939.  
  1940.  
  1941.  
  1942.  
  1943.  
  1944.  
  1945.  
  1946.  
  1947.  
  1948.  
  1949.  
  1950.  
  1951.  
  1952.  
  1953.                                         32
  1954.  
  1955.           25 Graad van verwantschap
  1956.  
  1957.                Nadat u een groot bestand heeft aangelegd zal u  ongetwij-
  1958.           feld een persoon tegenkomen waarvan u zich  afvraagt of die wel
  1959.           in uw  database thuishoort, en welke  relatie hij heeft  tot de
  1960.           andere personen in uw database.   Voor dit soort vragen  is het
  1961.           programma DEGREE aangelegd.
  1962.                Dit programma  voegt aan  elk  record in  uw database  een
  1963.           byte toe waaruit de graad van verwantschap blijkt.
  1964.                Syntaxis:      C>DEGREE [<databasenaam>] /<nummer>
  1965.                Start  het  programma  en geef  na  een  Duitse komma  het
  1966.           nummer  op van  iemand  uit de  database,  desnoods van  uzelf.
  1967.           Deze  persoon krijgt nu als  graad van  verwantschap het nummer
  1968.           0.  Zijn ouders en kinderen krijgen  1, zijn partner, kleinkin-
  1969.           deren en grootouders 2, zijn schoonouders, ooms  en tantes 3 en
  1970.           zo verder.
  1971.                Dit alles duurt even,  want DEGREE  moet een groot  aantal
  1972.           keren de  database doorlopen en de  cijfers op het  scherm doen
  1973.           misschien vermoeden  dat het programma  met een  eindeloze taak
  1974.           bezig is.  Even geduld dus.
  1975.                Start nu  NOACH.  U ziet dat  nu dat de leeftijden verdwe-
  1976.           nen zijn,  en in plaats  daarvan ziet  u de graad  van verwant-
  1977.           schap, voorafgegaan door de letter G.
  1978.                Bijvoorbeeld: heeft  een persoon graad  12, en  zijn vader
  1979.           11, dan is de vader dichterbij nummer 0.
  1980.                Ontbreekt bij een persoon  de graad van verwantschap,  dan
  1981.           heeft deze  persoon  geen familierelaties  met  de persoon  die
  1982.           nummer 0 kreeg.
  1983.                Om  de  graad van  verwantschap  weer uit  de  database te
  1984.           verwijderen draait u  opnieuw DEGREE,  nu zonder een  nummer op
  1985.           te geven, dus volgens de syntaxis:
  1986.                          C>DEGREE [<databasenaam>]  
  1987.                De volgende keer dat  u NOACH draait ziet u  weer de leef-
  1988.           tijden!
  1989.  
  1990.  
  1991.  
  1992.  
  1993.           26 Controle
  1994.  
  1995.                Het programma DATCHK leest  de database en voert de zelfde
  1996.           controles uit als  wanneer u in NOACH  op F6 drukt.   Bovendien
  1997.           wordt getest  op de consistentie van  de database.   Het resul-
  1998.           taat komt in een bestand met de extensie .CHK.
  1999.  
  2000.  
  2001.  
  2002.  
  2003.  
  2004.  
  2005.  
  2006.  
  2007.  
  2008.  
  2009.  
  2010.  
  2011.  
  2012.  
  2013.  
  2014.                                         33
  2015.  
  2016.           27 Printen
  2017.  
  2018.                Het programma  PRNOACH biedt  de mogelijkheid gegevens  te
  2019.           printen.  Het programma stelt de volgende vragen:
  2020.           Kwartierstaat, Stamboom of gegevens van één persoon.
  2021.           Uitgebreid of  kort.   Wordt lang gevraagd,  dan worden er  per
  2022.           persoon ongeveer de zelfde gegevens geprint als die  tijdens de
  2023.           uitvoering  van Noach  op het  scherm komen.    Wordt kort  ge-
  2024.           vraagd, dan verschijnen alleen de namen.
  2025.           Volgorde op generatie of structuur.  
  2026.           Welke persoon (nummer)?
  2027.           Breedte van de gewenste uitvoer.
  2028.                Deze  vragen kunnen  met het  toetsenbord  of met  de muis
  2029.           beantwoord worden.
  2030.                De uitvoer gaat niet direct naar de  printer maar naar een
  2031.           bestand  in  de  defaultdirectory.   Dit  bestand  kan  met het
  2032.           MSDOS-commando PRINT of anderszins worden geprint.
  2033.  
  2034.  
  2035.  
  2036.  
  2037.           28 Meer hulpprogramma's
  2038.  
  2039.                Wensen en verlangens?   Laat ze  me weten.   In elk  geval
  2040.           moeten er nog meer printprogramma's komen.
  2041.  
  2042.  
  2043.  
  2044.  
  2045.  
  2046.  
  2047.  
  2048.  
  2049.  
  2050.  
  2051.  
  2052.  
  2053.  
  2054.  
  2055.  
  2056.  
  2057.  
  2058.  
  2059.  
  2060.  
  2061.  
  2062.  
  2063.  
  2064.  
  2065.  
  2066.  
  2067.  
  2068.  
  2069.  
  2070.  
  2071.  
  2072.  
  2073.  
  2074.  
  2075.                                         34
  2076.  
  2077.           29 Bestandsnamen
  2078.  
  2079.                U kan zoveel databases aanleggen als u wil.
  2080.                Een  database bestaat  uit drie  bestanden, met  de zelfde
  2081.           naam,  en met  de filetypes .REL,  .ADR en .NAM.   Er wordt ge-
  2082.           dacht over  een  uitbreiding, waarbij  het  .NAM bestand  wordt
  2083.           opgesplitst  in meer  bestanden.   Het principe  blijft daarbij
  2084.           gelijk.
  2085.                Bij het opstarten van NOACH,  of een ander programma,  kan
  2086.           een  pad en een naam worden opgegeven.   Dat is dan de naam van
  2087.           de database.  Wordt geen naam opgegeven, dan is de naam GENEA.
  2088.  
  2089.                Zijn er meerdere databases  in de defaultdirectory, en  is
  2090.           het niet  duidelijk welke  u wil  gebruiken, dan  laat Noach  u
  2091.           kiezen.   Is  er maar  een database,  dan  gebruikt Noach  die,
  2092.           ongaqcht wat u opgeeft.
  2093.  
  2094.                U  kan,  bijvoorbeeld,  starten  met  het  commando  NOACH
  2095.           PIERSON.   De database bestaat dan uit PIERSON.REL, PIERSON.ADR
  2096.           en PIERSON.NAM op  de defaultdirectory.  U kan ook  starten met
  2097.           NOACH  C:\FAM\PIERSON.  De  defaultdirectory is  dan  niet  van
  2098.           belang.
  2099.  
  2100.                In het algemeen wordt  aangeraden de twee bestanden  samen
  2101.           op de zelfde  schijf en de zelfde directory te  zetten.  Het is
  2102.           echter mogelijk dat de  bestanden op verschillende schijven  of
  2103.           directories staan.  Dit is nodig als u alleen floppies heeft.
  2104.                Hiertoe  maakt  u  met  een  gewone  editor  (bijvoorbeeld
  2105.           EDLIN) een  bestand dat op twee  regels de volledige  namen van
  2106.           de  bestanden bevat.   De  extensies .NAM,  .ADR  en .REL  zijn
  2107.           verplicht.  De inhoud van dat bestand is bijvoorbeeld:
  2108.           A:\FAMILIE.NAM
  2109.           B:\FAMILIE.REL
  2110.           C:\FAMILIE.ADR
  2111.           De  naam van  dit bestand  mag u  zelf kiezen,  de  extensie is
  2112.           .USC.   Geef nu  bij  het starten  van NOACH  de  naam van  dit
  2113.           bestand op.
  2114.  
  2115.                Samenvatting:  als u  NOACH  start met  (bijvoorbeeld) het
  2116.           commando NOACH  XXXXX, dan wordt eerst gezocht naar het bestand
  2117.           XXXXX.USC, en hierin  staan de bestandsnamen.   Is dat  bestand
  2118.           er niet,  dan  zijn de  bestandsnamen  XXXXX.NAM, XXXXX.ADR  en
  2119.           XXXXX.REL.
  2120.                En als  u NOACH  start met het  commando NOACH, dan  heeft
  2121.           dat het  zelfde effect als  NOACH GENEA.   Dit  is de  default-
  2122.           databasenaam.
  2123.                De volgorde van de regels is het  .USC-bestand is niet van
  2124.           belang, maar de extensies moeten correct zijn.
  2125.  
  2126.                Start u NOACH zonder een databasenaam op  te geven, dan is
  2127.           de  naam GENEA.    Er wordt  gebruik  gemaakt van  het  bestand
  2128.           GENEA.USC als dat op de defaultdirectory aanwezig is.
  2129.  
  2130.  
  2131.                Samenvatting van  de bestandsnamen die de diverse program-
  2132.           ma's gebruiken:
  2133.                COMPNAM:  input:    1 zie commandoregel
  2134.                                    2 GENEA
  2135.  
  2136.                                         35
  2137.  
  2138.                          output:   1 COMPRESS
  2139.                CONVERT van Phillip Brown naar NOACH:
  2140.                          input:    FAMILY
  2141.                          output:   1 zie commandoregel
  2142.                                    2 GENEA
  2143.                overige conversies en overige programmas:
  2144.                                    1 zie commandregel
  2145.                                    2 GENEA
  2146.  
  2147.  
  2148.  
  2149.  
  2150.  
  2151.  
  2152.  
  2153.  
  2154.  
  2155.  
  2156.  
  2157.  
  2158.  
  2159.  
  2160.  
  2161.  
  2162.  
  2163.  
  2164.  
  2165.  
  2166.  
  2167.  
  2168.  
  2169.  
  2170.  
  2171.  
  2172.  
  2173.  
  2174.  
  2175.  
  2176.  
  2177.  
  2178.  
  2179.  
  2180.  
  2181.  
  2182.  
  2183.  
  2184.  
  2185.  
  2186.  
  2187.  
  2188.  
  2189.  
  2190.  
  2191.  
  2192.  
  2193.  
  2194.  
  2195.  
  2196.  
  2197.                                         36
  2198.  
  2199.           30 Geschiedenis
  2200.  
  2201.                versie 1.0  26 oktober 1990
  2202.  
  2203.                versie 1.1     november 1990 
  2204.                Schrikkeljaar-fout verbeterd (zie hierboven).
  2205.                Hardware-cursor beter onzichtbaar.
  2206.                Namen invoeren maximaal 1000 tekens (was 70).
  2207.                Mogelijkheid tekens te verwijderen (met Delete-toets).
  2208.                Na  iedere mutatie  worden de  bestanden gesloten  en weer
  2209.           geopend.   Dit is veiliger  bij netuitval  e.d.  Het  geeft wel
  2210.           een merkbare vertraging.
  2211.                Van geboorte-  en sterfplaatsen worden ook bij het muteren
  2212.           48 tekens  getoond.  Bij versie  1.0 waren dat 70  tekens waar-
  2213.           door de data tijdelijk onzichtbaar werden.
  2214.                F3 van  een huwelijksverbintenis toont de kinderen uit dat
  2215.           huwelijk.
  2216.                Op  de onderste  helft  van het  scherm  komen nu  ook  de
  2217.           nummers van de ouders.
  2218.                Het is toegestaan  dat een van de twee data  een onbekende
  2219.           waarde heeft.   Zodoende kan men opgeven  dat iemand vóór of na
  2220.           een bepaalde  datum is  geboren of gestorven.   Bij versie  1.0
  2221.           werd de tweede datum automatisch gelijk aan de eerste.
  2222.                Controle van data toegevoegd.
  2223.                COMPNAM werkt nu veel sneller.
  2224.                Muteren starten met de muis.
  2225.                Graad  van verwantschap  en  leeftijd  en volgnummer  ver-
  2226.           plaatst op het scherm.
  2227.                Combineren.
  2228.  
  2229.                versie 1.2 januari 1991
  2230.                PRCARD
  2231.                DATCHK
  2232.                Onmiddellijk tonen  van de  kinderen  als ScrollLock  uit-
  2233.           staat.
  2234.                Copiëren van  namen,  beroep,  plaatsnaam  van  ouders  en
  2235.           kinderen.
  2236.                Mogelijkheid tekens tussen te voegen (met Insert-toets).
  2237.                Er wordt gecontroleerd op vollopen van de bestanden.
  2238.                Gebruik van de hardware-cursor.
  2239.                Variabele   legenden:   gedoopt,  begraven,   ondertrouwd,
  2240.           gescheiden van tafel en bed, adoptiefouders.
  2241.                Naar het voorbeeld  van WP 5.1 is de muis  onzichtbaar tot
  2242.           hij verplaatst wordt.
  2243.  
  2244.                versie 1.3 
  2245.                De  komma  is niet  meer te  gebruiken voor  ç  en ß.   In
  2246.           plaats daarvan moet ^ of ~ gebruikt worden.
  2247.                Patch  voor INT  16h functie  10h.   Deze  functie gaf  op
  2248.           sommige computers problemen.
  2249.  
  2250.                versie 1.4     april 1991
  2251.                PRASC en PRDESC.
  2252.                Adressen toegevoegd.
  2253.                Het programma  bepaalt zelf het type van de video-adapter,
  2254.           het videosegment  en de juiste schermkleuren.  Het installatie-
  2255.           programma zal hiervoor vrijwel niet meer nodig zijn.
  2256.                Installatieprogramma geïntegreerd met het hoofdprogramma.
  2257.  
  2258.                                         37
  2259.  
  2260.                Het .USC bestand bevat  alleen nog maar de  bestandsnamen,
  2261.           met  de mogelijkheid  een schijf en  pad op te  geven.  Dit be-
  2262.           stand moet met een editor worden gemaakt.
  2263.                Tweede zoekfunctie toegevoegd.
  2264.  
  2265.                versie 1.5     mei 1991
  2266.                Printprogramma's PRASC, PRDESC en  PRCARD gecombineerd tot
  2267.           PRNOACH.
  2268.                Zoeken naar  records die  gecombineerd moeten  worden (met
  2269.           Ctrl F12).
  2270.  
  2271.                versie 2.0 oktober 1990 testversie voor ASP
  2272.                Teksten naar keuze in Nederlands of Engels
  2273.                Wijziging voor het cijfer nul op sommige VGA-kaarten.
  2274.  
  2275.                versie 2.1 december 1991 testversie voor GEDCOM
  2276.                Uitgebreide hulpteksten op het scherm tijdens het muteren
  2277.           (voorgesteld door Henk Hijdra)
  2278.                ScrollLock  wordt  bij  het  starten  automatisch  afgezet
  2279.           (voorgesteld door Henk Hijdra)
  2280.                Muteren beëindigen kan niet meer met de muis 
  2281.                GEDCOM-conversie
  2282.                Conversieprogramma's gecombineerd tot één
  2283.                enkele onnauwkeurigheden verbeterd
  2284.  
  2285.                versie 2.2 januari 1992 tweede testversie voor GEDCOM
  2286.                F1 tot en met F7 voor recente data
  2287.                kalender met feestdagen op het scherm
  2288.  
  2289.                Versie 2.3 januari 1992
  2290.                Tonen van kwartierstaten en stambomen  en directe selectie
  2291.           van een voorouder of afstammeling
  2292.  
  2293.                Versie 2.4 februari 1992
  2294.                Fout verbeterd (datum van heden engels-talig)
  2295.                Geheel vernieuwde zoek-functie
  2296.  
  2297.                Versie 2.5 juli 1992
  2298.                Te lange namen schuiven over het scherm
  2299.                Voortaan 80286 en 192K vereist
  2300.  
  2301.                Versie 2.6 oktober 1992
  2302.                De database  en het tekstbestand worden op een gebrukkers-
  2303.           vriendelijke manier gekozen.
  2304.                Onnauwkeurigheden in zoek-functie verbeterd.
  2305.  
  2306.  
  2307.  
  2308.  
  2309.  
  2310.  
  2311.  
  2312.  
  2313.  
  2314.  
  2315.  
  2316.  
  2317.  
  2318.  
  2319.                                         38
  2320.  
  2321.           31 Verlanglijstje
  2322.  
  2323.                Splitsing van NAM-bestand in vier bestanden.
  2324.  
  2325.                Meer printprogramma's
  2326.  
  2327.                Meer controles van geboorte- en sterfdata e.d.
  2328.  
  2329.                Meer conversieprogramma's
  2330.  
  2331.                De gebruikersinterface bij het  combineren is slecht.   Ik
  2332.           weet  echter nog  niet hoe  het wel  zou  moeten.   Ideeën zijn
  2333.           welkom.
  2334.  
  2335.  
  2336.  
  2337.  
  2338.  
  2339.  
  2340.  
  2341.  
  2342.  
  2343.  
  2344.  
  2345.  
  2346.  
  2347.  
  2348.  
  2349.  
  2350.  
  2351.  
  2352.  
  2353.  
  2354.  
  2355.  
  2356.  
  2357.  
  2358.  
  2359.  
  2360.  
  2361.  
  2362.  
  2363.  
  2364.  
  2365.  
  2366.  
  2367.  
  2368.  
  2369.  
  2370.  
  2371.  
  2372.  
  2373.  
  2374.  
  2375.  
  2376.  
  2377.  
  2378.  
  2379.  
  2380.                                         39
  2381.  
  2382.           32 Evaluatie-rapport 
  2383.  
  2384.                Het  onderstaande evaluatie-rapport  is  gemaakt naar  het
  2385.           voorbeeld  uit Gens Humana  nr 6, januari 1989.   Het is overi-
  2386.           gens niet aan mij om een beoordeling te geven van het  program-
  2387.           ma.   Wel heb ik aan het rapport een hoofdstuk `Extra's' toege-
  2388.           voegd.
  2389.  
  2390.           1    Algemene gegevens
  2391.  
  2392.           1A   Naam etc
  2393.  
  2394.           1A1  Naam van het programma:  NOACH
  2395.           1A2  Versie en datum:    2.1 december 1991
  2396.           1A3  Auteur en land van herkomst:  F.Nater, Nederland
  2397.           1A4  Uitgever: Feico Nater Shareware
  2398.           1A5  Verkrijgbaar bij:   idem
  2399.           1A6  Prijs en verspreiding:   shareware, registratie f 25
  2400.           1A7  Computer en besturingssysteem:     IBM-PC  of   compatibel
  2401.                met MSDOS
  2402.           1A8  Programmadrager:    floppy
  2403.  
  2404.           1B   Bediening en gebruik
  2405.  
  2406.           1B1  Handleiding:   extern ca 27 pagina's
  2407.           1B2  Bronprogramma: assembler, niet beschikbaar
  2408.           1B3  Automatische start: mogelijk
  2409.           1B4  Bediening menugestuurd:  ja
  2410.           1B5  Verwerkingssnelheid:     voldoende
  2411.           1B6  Help-functies in het programma:    ja
  2412.           1B7  Installatieprogramma:    nee
  2413.           1B8  Demonstratiedata:   ja
  2414.           1B9  GEDCOM-faciliteiten:     ja
  2415.           1B10 Aantal personen/ relaties:    65535
  2416.  
  2417.           1C   Computer-configuratie
  2418.  
  2419.           1C1  Computer: IBM-PC of compatibel
  2420.           1C2  Scherm:   25 x 80 vereist,  kleur mogelijk, CGA, EGA,  VGA
  2421.                mogelijk
  2422.           1C3  Cassette: nee
  2423.           1C4  Floppy:   niet aanbevolen
  2424.           1C5  Harddisk: aanbevolen
  2425.           1C6  Muis:     aanbevolen
  2426.           1C7  Printer:  geen bijzondere eisen
  2427.           1C8  Modem:    nee
  2428.           1C9  Andere:
  2429.  
  2430.           1D   Samenvatting hoofdstuk 2 en 3
  2431.  
  2432.           1D1  (2A) Persoonsgebonden gegevens
  2433.           1D2  (2B) Relatiegebonden gegevens
  2434.           1D3  (2C) Presentatie van gegevens
  2435.           1D4  (2D) Werking van programma
  2436.           1D5  (2E) Diversen
  2437.                Aantal primaire functies
  2438.           1D6  (3A) Persoonsgebonden gegevens
  2439.           1D7  (3B) Relatiegebonden gegevens
  2440.  
  2441.                                         40
  2442.  
  2443.           1D8  (3C) Andere gegevens
  2444.           1D9  (3D) Presentatie van gegevens
  2445.           1D10 (3E) Zoeken van personen
  2446.           1D11 (3F) Selecteren van personen
  2447.           1D12 (3G) Invoer van gegevens
  2448.           1D13 (3H) Uitvoer van gegevens
  2449.           1D14 (3J) Diversen
  2450.                Aantal secundaire functies
  2451.  
  2452.           1E   Korte beschrijving of commentaar
  2453.  
  2454.           1F   Conclusie
  2455.  
  2456.           1F1  Goede punten
  2457.           1F2  Slechte punten
  2458.           1F3  Commentaar
  2459.  
  2460.           2    Primaire eigenschappen van genealogisch programma
  2461.  
  2462.           2A   Persoonsgebonden gegevens
  2463.  
  2464.           2A1  Familienaam:   1000 posities
  2465.           2A2  Voornamen:     1000 posities
  2466.           2A3  Geboortedatum: vroegste en laatste apart
  2467.                Geboorteplaats:     1000 posities
  2468.           2A4  Overlijdensdatum:   vroegste en laatste apart
  2469.                Overlijdensplaats:  1000 posities
  2470.           2A5  Geslacht: ja
  2471.           2A6  Commentaarveld:     nee
  2472.  
  2473.           2B   Relatiegebonden gegevens
  2474.  
  2475.           2B1  Huwelijksdatum:     vroegste en laatste apart
  2476.                Huwelijksplaats:    1000 posities
  2477.           2B2  Kinderen uit een huwelijk:    onbeperkt
  2478.           2B3  Meer partners bij huwelijken: onbeperkt
  2479.  
  2480.           2C   Presentatie van gegevens
  2481.  
  2482.           2C1  Familieblad/gezinsblad:  13 kinderen en huwelijksrelaties
  2483.           2C2  Genealogie:    ja
  2484.           2C3  Kwartierstaat: ja
  2485.           2C4  Stamreeks:     nee
  2486.  
  2487.           2D   Werking van het programma
  2488.  
  2489.           2D1  Zoeken op 2A1,2,3,4, en 2B1:  ja
  2490.           2D2  Selecteren op nummer:    ja
  2491.           2D3  Invoeren en wijzigen vanaf toetsenbord: ja
  2492.           2D4  Uitvoer 2D1,2,3 scherm en printer: nee
  2493.  
  2494.           2E   Diversen
  2495.  
  2496.           2E1  Handleiding aanwezig:    ja
  2497.           2E2  Beveiligde toetsaanslag: wat is dat?
  2498.                Bug-free: geen programmamaker is zo arrogant.
  2499.  
  2500.           3    Secundaire  eigenschappen  van  genealogisch  computerpro-
  2501.  
  2502.                                         41
  2503.  
  2504.           gramma
  2505.  
  2506.           3A   Persoonsgebonden gegevens
  2507.  
  2508.           3A1  Doopdatum/plaats:   ja,     maar     niet    samen     met
  2509.           geboortedatum/plaats
  2510.           3A2  Begraafdatum/plaats:     ja, maar niet samen  met sterfda-
  2511.           tum/plaats
  2512.           3A3  Religie:  nee
  2513.           3A4  Beroep:   ja
  2514.           3A5  Aliasnamen:    nee
  2515.           3A6  Patroniemen ondersteuning:    nee
  2516.           3A7  Titels:   nee
  2517.           3A8  Onderscheidingen:   nee
  2518.           3A9  Woonadressen:  ja
  2519.           3A10 Vondelingdatum/plaats:   nee
  2520.           3A11 Doopgetuigen:  nee
  2521.  
  2522.           3B   Relatiegebonden gegevens
  2523.  
  2524.           3B1  Ondertrouwdata/plaats:   ja,  maar  niet samen  met  huwe-
  2525.           lijksdatum/plaats
  2526.           3B2  Kerkelijke ondertrouwdata/plaats/parochie:   nee
  2527.           3B3  Kerkelijke huwelijksdatum/plaats/parochie:   nee
  2528.           3B4  Echtscheidingsdatum/hertrouwen:    vroegste   en   laatste
  2529.           apart
  2530.           3B5  Samenwonen/datum/plaats: nee
  2531.           3B6  Buitenechtelijke kinderen:    ja
  2532.           3B7  Getuigen bij huwelijk:   nee
  2533.           3B8  Voogdijstelling/datum:   nee
  2534.           3B9  Adoptiedatum/plaats/ouders:   nee/nee/ja
  2535.  
  2536.           3C   Andere gegevens
  2537.  
  2538.           3C1  Bronvermelding:     nee
  2539.           3C2  Archiefverwijzing:  nee
  2540.           3C3  Akte/folionummers:  nee
  2541.           3C4  Andere gegevens:    nee
  2542.           3C5  Referentienummer persoonlijk archief:   nee
  2543.           3C6  Vrije invoer van onbeperkte tekst: nee
  2544.  
  2545.           3D   Presentatie van gegevens
  2546.  
  2547.           3D1  Persoonsblad:  nee
  2548.           3D2  gezinsblad:    scherm, disk
  2549.           3D3  Genealogie:    ja
  2550.           3D4  kwartierstaat: ja
  2551.           3D5  Stamreeks:     nee
  2552.           3D6  Parenteel:     nee
  2553.           3D7  Totaalbestand: disk
  2554.           3D8  Andere presentatievormen
  2555.  
  2556.           3E   Zoeken van personen
  2557.  
  2558.           3E1  Op aliasnaam:  nee
  2559.           3E2  Op beroep:     ja
  2560.           3E3  Op delen van naam/plaats:     ja
  2561.           3E4  Op `klinkt als' (soundex):    nee
  2562.  
  2563.                                         42
  2564.  
  2565.           3E5  Op periode voor data:    nee
  2566.           3E6  Op andere manieren: ja: voornamen, achternaam,  geboorte-,
  2567.                                    sterf- en huwelijksplaats
  2568.  
  2569.           3F   Selecteren van personen
  2570.  
  2571.           3F1  Van vader: ja
  2572.           3F2  Van moeder:    ja
  2573.           3F3  Van partners:  ja
  2574.           3F4  Van kinderen:  ja
  2575.           3F5  Van broer/zus: ja, via vader of moeder
  2576.           3F6  Op naam:  ja
  2577.           3F7  Automatisch na zoekopdracht:  nee
  2578.  
  2579.           3G   Invoer (import) van gegevens
  2580.  
  2581.           3G1  ASCII-diskfile:     nee
  2582.           3G2  GEDCOM-file:   ja
  2583.           3G3  Andere genealogische programma's: ja, Phillip Brown
  2584.           3G4  Andere bestandsprogramma's:   nee
  2585.           3G5  Via een seriële lijn:    nee
  2586.  
  2587.           3H   Uitvoer (export) van gegevens
  2588.  
  2589.           3H1  ASCII-diskfile:     ja
  2590.           3G2  GEDCOM-file:   ja
  2591.           3G3  Andere genealogische programma's: nee
  2592.           3G4  Andere bestandsprogramma's:   nee
  2593.           3G5  Via een seriële lijn:    nee
  2594.  
  2595.           3J   Overige zaken
  2596.  
  2597.           3J1  Overzichtslijsten voor archiefwerk:     ja
  2598.           3J2  Uitvoer totaalbestand gesorteerd:  nee
  2599.           3J3  Alfabetische index bij kwartierstaat/genealogie:  nee
  2600.           3J4  Standaardnummering volgens NGV:    nee
  2601.  
  2602.           4    Toelichting, referenties, bijlagen
  2603.  
  2604.           4A   Toelichting
  2605.  
  2606.           4B   Referenties
  2607.  
  2608.           4C   Bijlagen
  2609.  
  2610.           5    Extra's
  2611.  
  2612.           5A   Toevoegen  van een  familierelatie van  de persoon  die op
  2613.                het scherm staat.
  2614.           5B   Mogelijkheid  tot  combineren  van een  dubbel  opgevoerde
  2615.                persoon.
  2616.           5C   Mogelijkheid twee databases te combineren tot een.
  2617.           5D   Controleren van data.
  2618.           5E   Bepaling van graad van verwantschap.
  2619.  
  2620.  
  2621.  
  2622.  
  2623.  
  2624.                                         43
  2625.